Hamileyken Kullanılabilecek İlaçlar

Hamile anne adayı bebeğini karnında hissettiği an annelik duygusuyla birlikte büyük bir endişeye kapılmaktadır. Anne adayları için hayattaki en değerli şey şüphesiz ki bebekleridir. Bebeğinin sağlığı konusunda oldukça dikkatli davranan anne adayları, bebeklerinin sağlıklarını tehlikeye atacak her türlü durumdan kaçınmaktadırlar. 

Anne adayları hamilelik dönemlerinde çeşitli nedenlerden dolayı ilaç kullanmak zorunda kalabilirler. Bu zorundalıklar hamilelik döneminde ihtiyaç duyulan vitamin ve minerallerden dolayı olabileceği gibi anne adayının kronik veya geçici hastalıklarından dolayı da olabilir. Hamilelik döneminde yaşanan hormonsal değişiklikler ve dolayısıyla bağışıklık sistemi, bazı ilaçlara karşı reaksiyon gösterebilir.

Anne adayı hamilelik döneminde kullanması gereken her ilacı öncelikle doktoruna danışmalıdır. Gereken onayı aldıktan sonra gerek kullanım şekli gerekse kullanım miktarı hakkında bilgi alıp öyle kullanmalıdır. Aksi halde hamilelik öncesinde kullanıldığında herhangi bir zararı dokunmayan ilaçlar hamilelik döneminde plasentadan bebeğe geçerek bebeğin zarar görmesine neden olabilir. Bu nedenle hamilelik döneminde en basit ve en hafif ilaç dahi, doktor onayı olmadan kullanılmamalıdır.

Rastgele ilaç kullanımı anne adayının sağlığını tehdit ettiği gibi aynı zamanda bebeğin gelişimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Hamilelik döneminde bilinçsizce kullanılan bazı ilaçlar düşüğe neden olabileceği gibi aynı zamanda bebeğin organ gelişimini de engelleyebilir. Bu nedenle anne adaylarının ilaç kullanımda hassas davranmaları ve herhangi bir sorun karşısında öncelikle doktorlarına başvurmaları önerilmektedir.

İlaçların etkileri kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Kullanılan ilaç kişinin genetik yapısına bağlı olarak herkeste farklı etkiler gösterebilir. Birçok anne adayı başka bir hamilenin kullanabildiği ilacın kendisinin de kullabileceği kanısına varmaktadır. Oldukça yanlış olan bu düşünce gerek anne adayının gerekse bebeğin hayatını tehdit edebilecek nitelikte olabilir.

Hamilelik döneminde ilaç kullanımının tek nedeni yalnızca sağlık sorunları değildir. Hamilelikte ilaç kullanımını gerektirecek başlıca durumlardan biri de anne adayının vitamin ve mineral desteğine ihtiyaç duymasıdır. Ancak diğer ilaç kullanımında olduğu gibi bu ilaçların kullanımında da öncelikle doktorunuza başvurmalı ve doktorunuzun tavsiyelerine uygun olarak kullanmalısınız.

FDA’NIN GEBELİKTE KULLANILAN İLAÇLARIN RİKS SINIFLANDIRMASI

FDA /  Food and Drug Administration : ABD'nin ilaç ve gıdaları denetleyici üst kurulu.

A Kategorisi : Hamileler üzerinde yapılan çalışma sonuçlarına göre A kategorisine ait ilaçların hamilelik boyunca fetusa herhangi bir zarar vermediği gözlemlenmiştir.

B Kategorisi : B kategorisine ait ilaçlar hamile hayvanların fetusuna herhangi bir zarar vermezken insanlar üzerinde bir çalışma yapılmamış veya hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda olumsuz bir etkiye rastlanılmışsa insanlar üzerinde herhangi bir risk bulunmamıştır.

C Kategorisi : İnsanlar üzerinde herhangi bir deney yapılmamakla birlikte hayvanlar üzerinde olumsuz etkilere rastlanılmıştır.

D Kategorisi : Annenin hayatını tehdit eden ciddi durumlarda kullanılabileceği gibi fetusa karşı olumsuz etki riski de söz konusudur.

X Kategorisi : İlacın yararından çok riskleri söz konusudur. Fetal risk oldukça yüksektir.

GEBELİKTE ASPİRİN KULLANIMI

Gebelikte aspirin kullanımı ile ilgili bir çok araştırma sonucu mevcuttur. Bu araştırma sonuçlarının birbirinden farklı sonuçlara imza attığı görülmüştür. Bir araştırma sonucuna göre gebelik döneminde kullanılan aspirinin bebeğin zeka gelişimini olumsuz yönde etkilediği belirtilirken, bir diğer araştırma sonucunda ise herhangi bir zararın söz konusu olmadığı iddia edilmektedir. Gebelikte aspirin kullanımı üzerine yapılmış, bir diğer çalışmada ise bebekte kalp hastalığı riskinin önemli ölçüde arttığı belirtilmiştir.

Hamilelik döneminde çeşitli nedenlere bağlı olarak aspirin kullanımı söz konusu olabilir. Ancak hamilelik döneminde kullanılan aspirin düşük dozlu olmasına dikkat edilmelidir. Hamilelik döneminde aspirin kullanımı konusundaki tartışmalar hala devam ediyor olsa da bazı durumlarda tekrarlayan bebek kayıplarını önlemek adına düşük doz aspirin kullanımı önerilebilir.

Gebelik döneminde ağrı kesici olarak 500 mg aspirin tercih etmek yerine bebek aspirini tercih edilmelidir. Ancak her durumda ilaç kullanımından önce mutlaka doktorunuza başvurunuz. Gebelik döneminde tercih edilen ağrı kesicilerin parasetamol grubundan olması önerilmektedir.

Hamilelik dönemindeki aspirin kullanımının yanı sıra emzirme döneminde aspirin kullanılıp kullanılamayacağına dair birçok soru işareti bulunmaktadır. Emziren annelerin aspirin kullanması pek önerilmemektedir. Annenin emzirme döneminde kullandığı aspirin az miktarda da olsa süte geçer. Ancak aspirin kullanımından 3 saat sonra sütte daha yüksek miktarda aspirin oranına rastlanılmaktadır. Gebelik döneminde olduğu gibi emzirme döneminde de ağrı kesici olarak aspirin kullanımı yerine parasetamol grubu ilaçların kullanılması önerilmektedir.

HAMİLELİK DÖNEMİNDE ANTİBİYOTİK KULLANIMI

Ülkemizde en çok kullanılan ilaçlardan biri de antibiyotiklerdir. Gebelik döneminde en çok kullanılan ve en güvenilir antibiyotikler genellikle penisilin türevi olanlardır. Uzun yıllardan beri hamilelik döneminde kullanılmaya devam eden penisilin türevi antibiyotiklerin anne ve bebeğin sağlığı açısından herhangi bir tehdit oluşturmadığı belirtilmektedir.

Penisilin türevi antibiyotiklerin kullanımının yanı sıra anne adayları herhangi bir gribal enfesiyon karşısında doktor onayı olmadan antibiyotik kullanımına yönelmektedirler. Bu durum gerek annenin gerekse bebeğin sağlığı açısından risk oluşturabilecek bir davranıştır. Bu nedenle mikropların antibiyotiklere karşı bağışıklık kazanmaması için sık sık antibiyotik kullanılmamalıdır.

Gebelikte kullanılan antibiyotiklerde penisilin türevlerinin yanı sıra sefalosporin ve eritromisin grubu antibiyotikler hamilelikte risk oluşturmayan, güvenilir olarak kabul edilen antibiyotiklerdendir.

HAMİLELİK DÖNEMİNDE AĞRI KESİCİ KULLANIMI

Hamilelik döneminde en çok kullanılan ve güvenilir olarak kabul edilen ağrı kesiciler parasetamol (asetaminofen) ve salisilatlar (aspirin) olarak bilinmektedir. Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar içerisinde gebelikte kullanılması önerilen parasetamoller ve aspirinler her ne kadar güvenilir olarak kabul edilseler de mutlaka doktor onayı alındıktan sonra kullanılmalılardır.

Bilinçsiz ve yüksek dozlu ağrı kesicilerin kullanılması bebek ölümlerinin yanı sıra annenin hayatını da tehlikeye atabilir. Bu nedenle hamilelik döneminde kullanılan ağrı kesicilerin düşük dozlu olmasına dikkat ediniz.

HAMİLELİK DÖNEMİNDE ANTİDEPRESAN KULLANIMI

Hamilelik döneminde ilaç kullanımıyla ilgili en çok merak edilen konulardan biri de antidepresan kullanımıdır. Ağrı kesici, aspirin ve antibiyotikten sonra en çok kullanılan ilaçlardan biri olan antidepresanlar, psikiyatristlerin yanı sıra hekimler tarafından da reçete edilmektedir.

Yapılan araştırmalarda antidepresan ilaçların büyük çoğunluğu hamilelik döneminde kullanılmaktadır. En çok kullanılan antidepresanlardan biri olan prozac kullanımının bebeğe herhangi bir zararı olmadığı belirtilse de birçok uzman antidepresanların mutlaka doktor kontrolünde, düşük dozlu ve kısa süreli kullanılması gerektiğini vurguluyorlar.

Antidepresanların uzun süreli ve bilinçsizce kullanılması bebeğin gelişimini olumsuz yönde etkiler ve bebekte doğumdan sonra sık sık ağlama, ürperme, korku, endişe, huzursuzluk, beslenme zorluğu, morarma ve nöbet geçirme gibi ciddi sorunlar meydana gelebilir.

Cansu YAVAŞ / NeOldu.com

UYARI !

Haberimizde yer alan yazılı ve görsel içerikler farklı kaynaklardan derlenerek oluşturulmuş, öneri ve bilgilendirme yazısıdır. Kesin teşhis ve tedavi niteliği taşımamaktadır. Herhangi bir sağlık sorunu karşısında mutlaka doktorunuza başvurunuz.