Siyasal Katılım Nedir? | Faydaları ve Türleri Nelerdir?

İktidarın halka dayandırma fikrinin yaygınlaşmasıyla birlikte geniş halk kitlelerini temsil eden bir politika anlayışı ortaya çıkmıştır. Bu ilk zamanlarda bir başkaldırı ve isyan olarak nitelendirilmiştir. Bu yazımızda siyasal katılımın tanımını, önemini, türlerini ve sınırlamalarını ele alacağız.

Siyasal Katılım Nedir?

Siyasal katılım, vatandaşların devlet veya yerel yönetimlerle olan etkileşimidir. İnsanların sosyal, ekonomik ve kültürel hayatlarına katkıda bulunmalarını, demokratik süreçlere katılmalarını sağlar. Siyasal katılım, demokratik bir toplumun vazgeçilmez bir unsuru olarak kabul edilir.

Siyasal katılım, vatandaşların görüşlerini ve çıkarlarını ifade etmelerine, kararların alınmasına ve uygulanmasına katılmalarına olanak tanır. Siyasal katılımın önemi kadar, siyasal katılımın faktörleri ve sınırlamaları da önemlidir.

Siyasal Katılımın Boyutları Nelerdir?

Siyasal katılma, toplumun üyesi olan kişilerin siyasal sistem karşısındaki durumunu ve tutumunu belirleyen bir kavramdır. Siyasal katılımı sadece seçimlerde oy vererek geçiştirmek yanlış olacaktır. Siyasal Katılım, bireylerin ve toplumsal kümelerin, içinde yaşadıkları toplumsal sistemde görev almaları, seçilme hakları, görüşlerini açıklayarak bu yollarla katkıda bulunmalarıdır.

Toplumdaki bazı kesimler politikayla yakından ilgilenirken bazıları da hiç ilgilenmezler. Aristo’nun bu sözüne kulak verelim; “İnsan siyasal bir yaratıktır.” Sözü, bizlere aslında bütün insanların siyasal bir yaşayışının olduğunu her ne kadar uzak kalınırsa kalınsın aslında siyasal yapılanmanın içinde olduğunu gösterir. Etrafınıza baktığınız zaman her şey bir sistem ve düzen içindedir. Sizler bu sistemi nasıl görmezden gelerek, araştırmayarak kendinizi bağımsız kılmaya çalışırsınız.

Siyasal Katılım Türleri

Siyasal katılım, vatandaşların devlet veya yerel yönetimlerle olan etkileşimidir. Siyasal katılım, insanların sosyal, ekonomik ve kültürel hayatlarına katkıda bulunmalarını ve demokratik süreçlere katılmalarını sağlar. Siyasal katılım, çeşitli türlerde ortaya çıkabilir.

1. Seçimlere Katılma

Vatandaşlar, seçimlere katılarak, devlet veya yerel yönetimlerin yöneticilerini seçme veya değiştirme hakkına sahiptir.

2. Ülkesine Katkıda Bulunma

Vatandaşlar, ülkesine katkıda bulunmak için sosyal, ekonomik veya kültürel faaliyetlere katılabilir.

3. Eylemler ve Protestolar

Vatandaşlar, düzenledikleri eylemler ve protestolarda devlet veya yerel yönetimlerle etkileşime girebilir.

4. İşbirliği Yapma

Devlet veya yerel yönetimlerle işbirliği yapmak, vatandaşların siyasal katılımının bir diğer önemli şeklidir.

5. Yerel Yönetimlere Katılma

Vatandaşlar, yerel yönetimlerde görev alabilir veya yerel yönetimlere katılabilir.

Siyasal Katılımın Faydaları

Siyasal katılım, bir demokrasinin temel öğelerinden biridir ve vatandaşların görüşlerinin ve çıkarlarının yönetim tarafından dikkate alınmasını sağlar. Siyasal katılım, vatandaşların sosyal, ekonomik ve kültürel hayatlarının kalitesine katkıda bulunmasını amaçlar. İşte siyasal katılımın faydaları;

• Vatandaşların haklarının ve çıkarlarının korunmasını sağlar.
• Vatandaşların görüşleri, devlet tarafından dikkate alındığında, yapılan kararlar daha adaletli ve uygun hale gelir.
• Toplumun memnuniyetini artırır ve huzuru sağlar.
• Toplumsal barış ve birliği destekler.
• Demokratik bir toplumda herkesin fikirlerinin dikkate alındığı bir ortamda, farklı görüşler arasındaki anlaşmazlıklar daha kolay çözülebilir.
• Siyasal katılım, farklı kesimler arasındaki diyaloğu ve iş birliğini artırarak toplumsal barışı destekler.

Siyasal Katılımda Farklı Davranışlar

İnsanların siyasal sistem karşısındaki davranışlarını etkileyen birçok unsur vardır. Psikolojik unsurlar içinde en önemlisi etkinlik duygusu, yakın hissetmedir. Kişinin kendi davranışlarıyla çevresindeki olaylar doğrultusunda, olayların akışını etkileyip etkilemeyeceklerine olan inancıdır. Robert Dalh, bu açıdan siyasal katılma açısında toplumu 4 grupta kategorize eder.

• Siyasal olmayanlar
• Siyasal olanlar
• İktidarı isteyenler
• İktidar Olanlar

İktidar olanlar ve iktidarı isteyenler çoğunluğu oluştururlar. Siyasal olamayanlar ilgisizlere ya da kararsızlara girerler.

Siyasal Katılımı Etkileyen Faktörler Nelerdir?

İnsanların siyasal katılıma dahil olmalarını ya da uzak durmalarını etkileyen bazı etkenler söz konusudur. Bireyin yaş, cinsiyet, aile eğitim meslek geliri, yerleşim birimi siyasal katılımını yakından etkiliyor.

Yaş: Çoğunlukla orta yaş grupları siyasetle yakından ilgilenirler. Yapılan araştırmalarda Üniversiteli gençlerinde özellikle olaylar zamanında siyasetle iç içe olduğu ortaya çıkmıştır. Eğitim seviyesi yükseldikçe siyasetle olan ilişki de artıyor. Kadınlar erkekler kadar siyasete ilgi duymuyor. Özellikle kadınlar evlendikleri zaman çocuk, ev işi gibi uğraşlarından dolayı siyasette uzaklaştıkları görülmüştür.

Ailenin eğitim durumu çocuğun siyasete bakış açısı üzerinde önemli bir etkene sahiptir. İlk zamanlar çocuk aileden etkilenirken, çocuğun eğitim gördükten sonra ailesini etkilediği görülmektedir. Bu tabir çok kullanılır, “ siz gençler daha iyi bilirsiniz.” İlk zamanlar, çocuklar ailelerinden etkilenir; sonrasında ise çocuklar ailelerini etkiler. Siyasal durumu etkileyen faktörler; ırk, din, ideoloji gibi kavramların çevresinde şekillenir.

Siyasal katılımın amacı nedir?

Siyasal katılımın amacı, vatandaşların sosyal, ekonomik ve kültürel hayatlarına katkıda bulunmaktır. Aynı zamanda, vatandaşların görüşlerinin ve çıkarlarının yönetim tarafından dikkate alınmasını sağlamaktır.

Siyasal katılım demokrasi için ne kadar önemlidir?

Siyasal katılım, demokrasinin temel öğelerinden biridir ve demokrasinin doğru ve adaletli şekilde işlemesi için gereklidir. Siyasal katılım, vatandaşların haklarının ve çıkarlarının korunmasını ve demokratik süreçlere katılmalarını teşvik etmektedir.

Siyasal katılım sadece seçimlerle sınırlı mıdır?

Siyasal katılım sadece seçimlerle sınırlı değildir. Siyasal katılım, yasama, yürütme ve yargı organlarının çalışmaları gibi farklı aktivitelerle de ifade edilir. Ayrıca, sosyal ve kültürel etkinliklere katılım, vatandaşların fikirlerinin paylaşılması ve yerel yönetimlere katılım da siyasal katılımın bir parçasıdır.