Mum grafikleri, kripto para piyasasında, forex piyasasında ve alım satım yapılan diğer tüm piyasalarda fiyat hareketlerini belirlemek, alım/satım planı oluşturmak için kullanılan bilgi içerikli grafiklerdir.
Japonların keşfettikleri mum grafiği, belirli zaman içerisinde fiyatların açılış, en yüksek ve en düşük fiyatlarını gösteren önemli bir teknik analiz yöntemidir. 15 dakikalık, 1 saatlik, 4 saatlik, günlük, haftalık, aylık gibi farklı şekilde kullanılabilen mum grafikleri, teknik analiz yaparken yatırımcıya yön gösteren araçlardır. Mum şeklinde olmasından dolayı adına “mum grafiği” denilen bu bilgi kaynağında, “iğne” ya da “pin” adı verilen ince mumlar da bulunmaktadır.
Teknik analizin bir parçası olan mum grafiği, yatırımcıların fiyatlar hakkında analiz yapmak için kullandığı, etkili veriler sunan bir grafiktir. Peki, mum grafiği nedir ve nasıl okunur?
Mum Grafiği Nedir?
Teknik analizcilerin alım-satım yaparken sık kullandıkları analiz yöntemlerinden biri olan mum grafiği, fiyatlar hakkındaki verileri grafikler üzerinde gösteren ve grafik parçalarının bir araya gelmesiyle makro ölçek dahilinde yatırımcıların analiz yapmasına olanak sağlayan bir tür analiz yöntemidir.
Mum grafiği, diğer grafiklerin aksine kendi içerisinde analiz yapılabilecek kadar çok veriyi bünyesinde barındırmasıyla teknik analizde kullanılan diğer grafiklerden ayrılır. Mum grafiği, belirli bir süre içerisinde oluşan fiyat hareketliliğini göstermesinin yanı sıra, gelecek zamanlarda oluşabilecek fiyat değerlerinin öngörülebilmesini de sağlar.
Mum grafiğine bakıldığında, grafiğin kalın kısmının altında bulunan zaman dilimi içerisindeki açılış fiyatı, üst kısmında ise kapanış fiyatını görebilirsiniz. Ayrıca grafiğin kalın kısmıyla birlikte görülen dikey çizgilerin üst kısmı en yüksek fiyatı, alt kısmı ise mevcut zaman dilimi içerisinde meydana gelen en düşük fiyat oranlarını gösterir.
Mum Grafiği Nasıl Okunur?
Farklı analiz tekniklerinden faydalanma konusunda gereksinim duyulan en temel 4 bilgiyi görebilmek, mum grafiği ile mümkün olur çünkü mum grafiğine baktığımızda mevcut zaman dilimi içerisindeki kapanış, açılış, en yüksek ve en düşük fiyatlar analiz edilebilir. Mum grafiğinde yer alan veriler, farklı analiz yöntemleri dahilinde de rahatlıkla kullanılabilir ancak sadece tek bir muma bakarak fiyatlarda ne gibi değişiklikler olacağını öngörebilmek neredeyse imkansızdır.
Mum grafiğine bakıldığında fiyatların düşüş hareketleri ve yükseliş hareketleri ile oluşan dalgalanmalar, kısa bir zaman dilimi içerisinde grafikteki mumların değişik şekillerde görünebilmesini sağlar. Kripto para piyasalarında gerçekleşen fiyat yükselişleri yeşil, düşüşleri ise de kırmızı renklerle gösterilir. Mum grafiğinde oluşan bu renklerin yatırımcılara hangi bilgiyi verdiğini bilmek oldukça önemlidir.
Renklerin anlamı, hangi uygulamadan bakıldığına göre değişiklik gösterebilir. Fakat çoğunlukla yeşil renkli mum grafikleri fiyatların yükselişlerini gösterdiği gibi, siyah ya da kırmızı renkli mum grafikleri de fiyatlarda oluşan düşüş hareketlerini temsil eder.
Belli bir zaman dilimi içerisinde yapılan işlemlerin ardından fiyatlarda oluşan hareketliliği tek bir bakış atarak görmek ve hızlı bir şekilde yatırım kararı vermek isteyen yatırımcılar için mum grafikleri oldukça etkili veriler sağlar.
Yatırımcılar grafiğe baktığında açılış anındaki fiyatı kapanış fiyatının üzerinde duruyorsa, fiyatların yükseldiğini anlamalıdır. Eğer kapanış fiyatı açılış fiyatının altında bulunuyorsa da fiyatların düştüğünü işlem yapan yatırımcıların anlaması gerekir.
Mum grafiğine bakıldığında fiyatlarda ciddi değişiklikler gözlemlenmiyorsa, fiyatlar ilgili zaman dilimi içerisinde ise ve genele bakıldığında fiyatlar aynı düzeylerde bulunuyorsa bu durumun sonucunda meydana gelen mum grafiğine “doji” adı verilir. Mum grafiğinde yer alan artı işareti yer alıyorsa bu “doji yıldızı” olduğu anlamına gelir.
Mum grafiğinde artı (+) işareti şeklinde yer alan doji yıldızı, kripto para piyasasındaki fiyatların değerlerinin ve dalgalanmaların çok düşük olduğu anlamına gelir. Doji yıldızının görüldüğü piyasalarda fiyat değişimleri o kadar düşüktür ki, grafikteki mumun gövdesini bile oluşturmak neredeyse imkânsız bir hale gelir.
Meydana gelebilecek her formasyonda gereksinim oluşturacak temel bilgileri tek seferde gösteren etkin grafiklerden biri olmasından kaynaklı ve sürekli farklı biçimlere sahip olan mum grafiğini belli bir kalıba sokmak mümkün değildir. Çünkü mum grafiğinin içerisinde birçok formasyon yer alır.
Mum Formasyonları Nelerdir?
Belirli bir anlamı olmaksızın oluşan imgelerin bir arada toplanmasıyla birlikte anlamlı ve değerli bir bütün oluşturulmasına denilir. Peki, en sık kullanılan formasyonlar nelerdir?
- Belden tutma boğa formasyonu,
- Çekiç boğa formasyonu,
- Hamile boğa formasyonu,
- Yutan boğa formasyonu,
- Kros hamile boğa formasyonu,
- Delen mumlar boğa formasyonu,
- Ters çekiç boğa formasyonu
- Doji yıldız boğa formasyonu,
- Güvercin yuvası boğa formasyonu,
- Değen mumlar boğa formasyonu,
- Tepen mumlar boğa formasyonu,
- Beyaz asker boğa formasyonu,
- Doji sabahyıldızı boğa formasyonu,
- Sabahyıldızı boğa formasyonu,
- Üç yıldız boğa formasyonu,
- Terkedilmiş bebek boğa formasyonu,
- Üçlü vadi boğa formasyonu,
- Üç beyaz asker boğa formasyonu,
- Aşağı kopan iki tavşan boğa formasyonu,
- Düşen blok boğa formasyonu.
