Enflasyon; malın paraya karşı değer kazanması ya da tam tersi olarak paranın değerinin düşmesi, malın değerinin ise yükselmesi ile oluşan ekonomik bir süreçtir. Her ülkenin para biriminde enflasyon riski vardır. TRY; USD karşısında, USD; Euro karşısında değer kazanıp değer kaybeder. Ancak genelde kripto paralar özelde ise Bitcoin (BTC), tahmin edilebilir ve düşük enflasyona maruz kalacak şekilde tasarlanmıştır.
Kripto paraların ya da Bitcoin’in (BTC) lüks yatırımcıların dikkatini çekmesi, şirketlerin büyük yatırım yapmalarının elbette birçok nedeni vardır. Fakat en büyük nedeni de BTC’nin ya da diğer kripto paraların fiziki paralar kadar enflasyondan etkilenmemesidir. Örneğin ABD Doları, olası bir kriz durumunda beklendiğinden çok daha fazla değer kaybedebilir, TL, Euro, Sterlin vs. tüm fiziki paralarda durum aynıdır. Ancak kripto paralar, tahmin edilebilir ve düşük enflasyona maruz kalacak şekilde tasarlandıkları fiziki paralar kadar zarara uğratmaz.
Enflasyon Nedir, Nasıl Oluşur?
Enflasyon, para birimlerinin zaman içinde değer yitirmesi ve tüketici ürünlerinin de fiyatlarının yükselmesi ile oluşan bir süreçtir. Bazı ekonomistler, belirli bir düzeyde enflasyon oluşumunu olumlu görmektedir. ABD’nin yıllardan beri uyguladığı fazladan dolar basma serüveninin arkasında yatan asıl neden de budur. Örneğin bundan birkaç yıl önce bir kutu kolanın fiyatı 0,50 cent iken bugün 1 ya da 2 dolar olmasının nedeni de budur.
Bitcoin’in büyük yatırımcıların markajında olmasının tek nedeni elbette enflasyondan daha az etkilenmesi değil. Dolar karşısında ciddi anlamda değer kazanması da yatırımcıların dikkatini çeken noktalardan biridir. Bitcoin 2009 yılında piyasaya sürülse de değer kazanmaya başlaması 2010 yılını buldu. 2010 yılında 1 dolar bile değeri olmayan Bitcoin, 2020’nin sonuna gelindiğinde 20 Bin dolar seviyesini geçti, 2021’in ilk çeyreğinde 61 bin dolar seviyesinin üzerine gelerek tüm zamanların zirve fiyatını yakaladı. Değer bakımından tüm fiziki paralardan çok daha yüksek değere sahip bir varlık olarak ekonomi dünyasının yeni lokomotifi Bitcoin varken elbette yatırımcılar, fiziki paralardan yön değiştirerek kripto paralara yöneleceklerdir.
Bitcoin (BTC) Enflasyona Karşı Nasıl Direniyor?
Dünya genelinde yaşanan bir ekonomik krizin olduğu aşikâr fakat buna karşı kripto para dünyasında da ciddi hacimlerin olduğunu görebiliyoruz. Peki, dünya enflasyon ile boğuşurken Bitcoin nasıl oluyor da enflasyondan yara almadan kurtulabiliyor?
Yukarıda, yıllardan beridir ABD’nin karşılıksız para yani ihtiyaçtan daha fazla dolar bastığından söz ettik. Her ne kadar bunu yaparak tüketici ürünlerine karşı küçük bir zafer kazanmış olsa da oluşan enflasyondan yine de korunamıyor, çünkü ABD dolarının bir arz sınırı yoktur. Bitcoin ve bazı kripto paralarda ise durum çok daha farklıdır.
2008 yılında Satoshi Nakamoto, Bitcoin ile ilgili attığı mailinde toplam arzın 21 Milyon adet olduğunu belirtmiş ve bu rakam asla değişmeyecek. 2009’dan bu yana 18 milyonun üzerinde BTC üretilmiş olmasına rağmen kalan küçük kısmın tamamlanabilmesi için ön görülen zaman 2140 yılı olarak belirleniyor. Bitcoin, madencilik (mining) yapılarak üretilen bir dijital paradır.
2009 yılında madencilere blok başına dağıtılan ödül 50 dolar iken, Kasım 2012’de gerçekleşen halvingden (yarılanma) sonra blok başına verilen BTC, 12,5 olarak düşürüldü, 2016 yılı 9 Temmuz tarihinde gerçekleşen üçüncü yarılanmada 12,5 BTC olarak düşürüldü. 2021’in 12 Mayıs ayında gerçekleşen son yarılanma ile birlikte yine 12,5 ikiye bölünerek blok başına 6,25 BTC verilmeye başlandı. Bir sonraki yarılanmanın 2024’te olması bekleniyor ve gelecek yarılanma ile birlikte blok başına verilecek ödül, 3,125BTC olacak.
Yukarıda madencilikte madencilerin blok başına aldıkları çok küçük rakamlardan bahsetmemizin nedeni, enflasyon karşısında neden bu kadar dirençli olduğunu anlatabilmekti. Yani Bitcoin’in 4 yılda bir yarılanmasının tek nedeni 21.000.000 adet Bitcoin olması değil, aynı zamanda değer kaybının da önüne geçmesidir.
Kripto Paralarda Enflasyon Neden Önemlidir?
Kripto paraların dünya genelinde kabul gördüğü bir gerçek olsa da istenen hedefe ulaşılabildiği söylenemez. Çünkü kripto paraların oluşturulmasındaki asıl neden, fiziki paraların yerini, merkezi bir otoriteye bağlı kalmadan, ekonomik özgürlüğü sağlayacak kripto paralara bırakmaktı. Belki bu hedefin yüzde 20 dolayında bir oranı başarılmış olsa da tamamının başarılı olabilmesi için en az son Bitcoin’in çıkartılacağı tarihe kadar zamana ihtiyaç olacaktır. (Belki de çok kısa bir süre içinde gerçekleşebilir) dolayısıyla kendini kanıtlamaya çalışan bir sistemin, fiziki paraların başına en çok gelen durumlardan biri olan enflasyona karşı dirençli olması gerekir.
Kripto Paralar Enflasyona Maruz Kalır mı?
Kripto paraların temelinin güçlü olması “enflasyona hiçbir şekilde maruz kalmaz” iddiasını güçlü kılamaz. Altın rezervlerinden yeni altınlar çıkartılıp piyasaya sürüldükçe altın da değer kazansa bile enflasyon karşısında yenik düşer. Bitcoin ya da diğer alt coinler için de aynı durum söz konusudur. Madencilik ile elde edilen kripto paraların sayısı arttıkça fiyatında düşmeler yaşanacaktır. Bu durum, kripto paraların lokomotifi konumundaki BTC için de madencilik ya da staking edilerek alınabilen kripto paralar için de aynıdır. Ancak fiziki paralardan farklı olarak enflasyondan daha az etkilenerek yollarına devam ederler.
