Diabetes Mellitus Nedir? Teşhisi ve Tedavi Yöntemleri

Diabetes Mellitus Nedir?

Diabetes mellitus yüksek kan şekeri sonucunda oluşan metabolizma ile ilgili bir rahatsızlıktır. Bu hastalık genellikle diyabete bağımlı olmadan yetişkin dönemde ortaya çıkmaktadır. Diabetes mellitusun başlıca semptomları, aşırı susama, sık sık idrara çıkma ve sık açlık hissi duymadır.

Diabetes Mellitus Tipleri

Diyabet vakalarının %90'ı tip 2 diyabetten oluşurken, geri kalan %10'u tip 1 diyabet ile gestasyonel diyabetten oluşmaktadır. Diabetes mellitus iki şekilde görülebilmektedir. Bunlar tip 1 ve tip 2 şeklinde gösterilir.

Tip 1 Diabetes Mellitus

Şeker yüksekliğinin ortaya çıktığı zaman bu tip diyabetik hastalıkların pankreaslarının %90'ının harap olması gerekmektedir. Genellikle 40 yaş altı insanlarda görülmektedir. İnsülin tedavisi gerektirmektedir.

Tip 2 Diabet Mellitus

Sıklıkla obez ve insüline direnç gelişmiş hastalarda görülür. Bu iki faktöre insülin yapan pankreas b hücre bozukluğu eklenmesi ile hastalık ortaya çıkar. Genellikle 50 yaş üstü insanlarda görülmektedir. Obezite ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca belirtileri aylar içerisinde görülmektedir. İnsülin tedavisi gerekli değildir. 

Genel olarak obeziteye yatkın olan insanlarda tip 2 diyabetin ana sebebinin obezite olduğu düşünülmektedir. Diabetes mellitus hastalarına egzersiz yapılması ve diyet tavsiye edilmektedir. Kan şekeri seviyesi bu şekilde düşürülemezse, metformin ya da insülin ilaçlara ihtiyaç duyulmaktadır.

İnsülin ilaçları kullananların kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmaları gerekmektedir. Diabetes mellitus hastalığının oranı özellikle son 50 yılda obeziteyle paralel olarak önemli artış göstermiştir. 1985 yılında 30 milyon civarında hasta mevcutken, 2010 yılı itibarıyla bu rakam 285 milyonu bulmuştur. Hastalık, kalp rahatsızlığı, felç, görme rahatsızlıkları, böbrek yetmezliği gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilmektedir. 

Diabetes Mellitus Belirtileri Nelerdir?

Diabetes mellitus hastalığının belirtileri arasında; sık idrara çıkma, aşırı susama, kaşınma, bulanık görme, kilo kaybı, sürekli açlık, periferik nöropati, vajinal enfeksiyonlar, yorgunluk, düşük bilinç seviyesi, düşük kan basıncı yer alır.

Yorgunluk, genellikle teşhis koyulurken belirgin olan diğer semptomlar arasındadır. Diabetes mellitusa sahip olan kişiler, nadiren düşük bilinç seviyesi ve düşük kan basıncı ile ilişkili çok yüksek bir kan şekeri durumu olan nonketotik hiperozmolar koma görebilir.

Diabetes mellitus hastalığı ayrıca Alzheimer hastalığı ve vasküler bunama gibi hastalık süreçleri yoluyla algısal bozukluk ve bunama artışıyla bağdaştırılmıştır. Diğer komplikasyonlar arasında akantozis nigrikans, cinsel işlev bozukluğu ve sık sık tekrarlanan enfeksiyonlar bulunmaktadır.

Diabetes Mellitus Nedenleri Nelerdir?

Diabetes mellitusun gelişimi yaşam tarzı ve genetik faktörler ile etkilenmektedir. Ayrıca uyku sorunları da tip 2 diabetes mellitus rahatsızlığı oluşumunu etkilemektedir. Bunların dışında diabetes mellitus hastalığının oluşmasındaki nedenler şöyle sıralanmaktadır:

Yaşam Tarzı

Obezite, fiziksel aktivite eksikliği, yetersiz beslenme, stres ve kentleşme diabetes mellitusu etkilemektedir. 

Genetik

Diabetes mellitus vakalarına sebep olan diğer bir etken genetik faktörlerdir. Örneğin; tek yumurta ikizlerinden birinde diyabet olduğunda diğer ikizin de diyabete sahip olma ihtimali %90 iken tek yumurta ikizi olmayan kardeşlerdeki ihtimal, %25-50 arasıdır. 

Tıbbi Durumlar

Diyabete yatkınlığa sebep olabilecek diğer nedenler bazı ilaçlar ve sağlık sorunlarından kaynaklanabilmektedir. Glukokortikoidler, tiazitler, beta blokerleri, atipik antipsikotikleri ve statinler gibi ilaçlar bu rahatsızlığı ortaya çıkarabilmektedir. Ayrıca akromegali, Cushing sendromu, hipertiroidizm, feokromositom ve glükanom gibi bazı hastalıklar, diabetes mellitus rahatsızlığının oluşumunda etkilidir.

Diabetes Millitus Teşhisi Nasıl Konulur?

Diabetes millitus teşhisi, semptomlarla artan glukoz değeri ile belirlenmektedir. Ayrıca açlık, kan şekeri iki kez 126 mg. üzerinde olduğu durumlarda tanı konulmaktadır. Doktor tarafından gizli şeker ve glukoz yüklemesi testleri yapılır. Yapılan araştırmalara göre ABD'deki diyabet hastalarının %20'si, bu hastalığa sahip olduklarının farkında değiller.

Diabetes Millitus Tedavi Yöntemleri

Diabetes millitus tedavisi için genel olarak iki yöntem önerilmektedir. Bunlardan ilki doktor tarafından hazırlanan özel bir diyet programına uymak iken diğeri ilaç yoluyla tedavidir.

Diyet

Diabetes millitus olanlardan obez olanlar mutlaka doktor kontrolünde normal kilolarına düşürülmelidir. Ayrıca şeker regülasyonu için diyabetik diyet uygulanmalıdır.

İlaç

Ağızdan alınan haplar ve insülin tedavisi vardır. Tip 1 DM de ilk olarak insülin ile başlanır. Tip 2 DM de ağız yoluyla tedavi denenir, ileriki dönemde cevap alınmazsa insüline geçilir. En sık kullanılan insülin rejimi sabah ve akşam yemeğinden önce verilen hormon etkili insülindir. Bu yöntemlerin yanı sıra ameliyat da önerilmektedir. Obez olanlarda zayıflatma ameliyatı, diyabet tedavisinde etkili bir önlemdir.

Diabetes Mellitus ne demek tıp?

Halk arasında genel olarak şeker hastalığı olarak tabir edilen Diabetes Mellitus, kanda şeker seviyesinin normalin üzerinde çıkması, buna bağlı olarak normalde şeker içermemesi gereken idrarda şekere rastlanılması durumuna verilen isimdir.

Diabetes Mellitus nasıl tedavi edilir?

Diabetes mellitus tedavisinde insülin kullanılabilir. Tip 2 diabetes mellitus insülin direncine bağlı, kilolu bireylerde ortaya çıkar. Diyabet hastalarının %90'ında görülmektedir. Tedaviye ağızdan anti-diabetik tabletler verilir. Eğer tablet tedavisi işe yaramazsa insülin verilir.

Hangi şeker hastalığı daha tehlikeli?

Tip 2 diyabetli bireyler insüline olması gerektiğini gibi cevap veremezse tehlikeli bir hastalık olabilmektedir. Kronik bir şeker yüksekliğine sebep olabilmektedir. Tip 1 diyabet ise daha da tehlikelidir.

Şeker hastalığı ne zaman öldürür?

Yapılan araştırmalara göre tip 1 diyabetin yaşam süresini 20 yıl, tip 2 diyabetin ise 10 yıl kısalttığı gözlemlenmiştir. Bu durumda tip 1 diyabet, tip 2 diyabete göre daha tehlikelidir. Diyabet hastası erkeklerde yaşam süresi ortalama 8 ile 12, kadınlarda ise 14 ile 18 yıl kısalmaktadır.

Stres şeker hastalığı yapar mı?

Stresin şeker hastalığı ile doğrudan bir bağlantısı yoktur. Şeker hastalığı, genetik olarak aileden geçmektedir. Stres, şekerin neden olduğu şikayetleri tetikleyebilmektedir. Dolaylı yoldan stres, diyabete neden olabilir.

Şeker hastalığı olan kişi ne yememeli?

Diyabet hastalarının tüketmemesi gereken besinler arasında; bal, reçel, şeker, glikoz, beyaz ekmek, kek, beyaz undan yapılan gıdalar, pancar vb. besinler yer almaktadır. Bu besinler tüketilirse kan şekeri artar.