Çölyak Hastalığı Nedir? Hakkında Bilgiler

Çölyak Nedir?

Çölyak hastalığı yaşam boyu diyet gerektiren bir rahatsızlıktır. Kişi yaşam boyu gluten içermeyen besinler tüketmek zorundadır. Çocukluk dönemlerinde başlar ve yaşam boyu devam eder. İlaç ve cerrahi tedavi yöntemi yoktur. Kişi yaşam boyu glutensiz gıdalar tüketerek bir diyet uygular.

Çölyak hastalığı ince bağırsakları hasara uğratan besinlerin maddelerinin emilimini bozuyor. Çölyak hastaları arpa, buğday ve çavdarda bulunan gluten isimli protein içeren besinler tükettiklerinde vücutları bu besinlere karşı anarmol bir tepki gösterir. Çölyak hastalığı ince bağırsakta hasar oluşturan bir alerjik sindirim sistemi hastalığıdır.

Çölyaklılar içinde gluten bulunan besinleri yediklerinde ince bağırsaktaki kılsı çıkıntılar zarar görür ve besin emilimi bozulur. Bu kişiler ne kadar çok yerlerse yesinler besinlerin bağırsaklardan kana karışması mümkün olmuyor.

Çölyak Belirtileri Nelerdir?

Bu hastalığa buğdağ üretimi ve işlenişindeki farklılıkların yanı sıra astım, alerji ve çevresel faktörlerinde neden olduğu söyleniyor. Çölyak hastalarının hepsinde aynı reaksiyonlar gözetilmeyebilir. Kimi çölyak hastaları, ince bağırsaklarının hasarsız kısmı ile emilimi gerçekleştirilen besinlerden dolayı aynı belirtilere rastlamaz.

Çölyak hastalığı nadir olarak hepatitten siroza kadar çeşitli hastalıklara neden olabilmektedir. Kalsiyum ve D vitamini yeterince emilemediği için  kemik yumuşaması gibi kemiklerin yapısında bozukluğun yanı sıra böbreklerde kalsiyum okzalat taşlarının oluşmasına neden olur.

• Karında şişkinlik
• Büyüme geriliği
• Cilt döküntüleri ve kaşıntı
• Kilo kaybı
• Kansızlık
• Kas zayıflığı
• İştahsızlık
• Gaz şikayetleri
• Eklem ağrıları
• Çok sık büyük tuvalete çıkma
• Kabızlık
• Yorgunluk
• Uyuşma ve karıncalaşma
• Başağrıları
• Kısırlık
• Solgun diş yapısı

Çölyak Tanısı Nasıl Konur?

Çölyak hastalığının tanısı için kan tahlilleri ve ince bağırsaktan biyopsi alınması için endeskopi yapılmaktadır. Yapılan kan testi sonrasında ince bağırsak biyopsisi mikroskop yardımıyla incelenir. Eğer bağırsakta bir düzleşme söz konusu ise teşhis konulmuş olur.

Çölyak Tedavisi Nasıl Yapılır?

Çölyak hastalığının tek tedavi yöntemi ömür boyu diyettir. Çölyak hastalığının herhangi bir ilaç veya cerrahi müdahele ile tedavisi mümkün değildir. Hastaların glutensiz gıdalardan uzak durmaları ve bu anlamda ömür boyu diyet yapmaları gerekmektedir. Çölyak hastalarının glutensiz beslenmeleri ve gluten diyeti yapmalarının sağlıkları açısından hiçbir problemi yoktur. Kişi glutende bulunan aminoasitleri diğer gıdalardan da alabilir.

Çölyak hastaları için özel olarak üretilen ürünler mevcut. Ekmek, un, makarna gibi birçok ürünü çeşitli marketlerden ve internet sitelerinden temin edebilirsiniz.

Yapılan bu diyet ile şikayetlerin kısa sürede azaldığı görülmektedir. İnce bağırsaktaki bozuklukların iyileşmesi için çocuklarda en az 3-6 ay, yetişkinlerde ise bu süre saha uzun sürmektedir. Hastalığın beraberinde getirdiği kısa boy ve diş problemlerin yapılan diyet sonrasında tamamen düzelmesi söz konusu değildir.

Nadiren görülen dirençli çölyak yapılan diyete rağmen bağırsaktaki hasarın düzelmediği görülür. Bu durumda hastanın ağızdan beslenmesi mümkün olmaz.

Çölyakta SGK Yardımı

Sosyal Güvenlik Kurumu çölyak hastaları özel olarak üretilen glütensiz ekmek, makarna ve un gibi besin çeşitlerinin temin edilmesine katkı sağlamak amacıyla her ay 50-70 TL yardım etmekte. Yardımın alınması için gastro-enteroloji uzmanından çölyak hastalığı raporu alınmalıdır. Bu rapor ile her ay SGK’nın yardımından yararlanabilirsiniz.

Çölyak Hastalarında Kontrol Edilmesi Gereken Sorunlar Nelerdir?

Çölyak hastalarında kontrol edilmesi gereken unsurlar şunlardır;

• Çocuklarda büyüme geriliği
• İltihaplı romatizma
• Tükürük bezi iltihabı
• Uzun süren ishal
• Karın ağrısı
• Kansızlık
• Deri döküntüsü
• Osteoporoz
• Demir eksikliği
• Folik asit eksikliği
• Down-Turner sendromları
• Kısırlık

Çölyak Hastalarının Kaçınması Gereken Gıdalar Nelerdir?

Çölyak hastalarının kaçınması gereken gıdalar şunlardır;

• Buğday, arpa ve çavdardan üretilmiş gıdalar
• Gluten içeren hazır gıdalar
• Hazır çorba
• Pane harçları
• Gluten bulunan çikolata ve sakızlar
• Beyaz un ve beyaz un kullanılarak yapılmış yiyecekler
• Galeta unu
• Malt kullanılan içecekler (bira, votka, cin vs.)
• Tozlu ve soslu kuruyemişler

Önerilen İçerik: Tüberküloz Nedir? Hakkında Bilgiler

UYARI !
İçeriğimizde yer alan yazılı ve görsel içerikler farklı kaynaklardan derlenerek oluşturulmuş, öneri ve bilgilendirme yazısıdır. Kesin teşhis ve tedavi niteliği taşımamaktadır. Herhangi bir sağlık sorunu karşısında mutlaka doktorunuza başvurunuz. Unutmayın sağlık sorunlarında uygulanan tedavi yöntemleri bireylerin biyolojisi, kalıtsal özellikleri, yaş, boy, kilo farklılıkları, alerjik yönleri ve bunlar gibi onlarca farklı duruma göre değişiklik gösterebilir. Sağlık sorunlarınızın tedavisinde size ancak ve ancak doktorunuz yardımcı olabilir.

NeOldu.com / Sosyal Fayda