Bitcoin ile başlayan ve günümüzde 5000 dolayında olan kripto paralar, kazandırmaya devam ederken yatırım kripto paralarda farklı işleyiş modelleri de kendini göstermeye devam ediyor. Kripto paralar, iki farklı şekilde üretilirler. PoS (Proof of stake) yöntemi yani “hisse kanıtı” ve PoW “(Proof of Work) yani “iş kanıtı”. İş kanıtı ile üretilen kripto paralarda (Bitcoin, Litecoin, Ethereum, Bitcoin Cash vs.) coin yakma işlemi yoktur. Çünkü bunlardan birçoğunun toplam üretim sayısı bellidir. Ancak PoW algoritması ile üretilen satılan kripto paralarda coin yakma işlemi vardır.
Coin Neden Yakılır?
Coin yakma işlemi, kripto paralarda sık yapılan bir işlemdir. Bunun en büyük nedeni, yatırımcıyı elinde tutmaktır. Coin yakma işlemi, farklı şekillerde yapılsa da coin yakma işlemi deflasyonist bir mekanizmadır. Deflasyon, genel olarak piyasa fiyatlarının belirli bir zaman aralığında sürekli düşüş göstermesi durumudur. Kripto para piyasasında da bu durum yaşanan bir durumdur. Piyasada X bir coin çok fazla dolaşımda olduğunda arz-talep dengeleri değişmeye başlar. Bunun önüne geçmek için de mevcut kripto paraların bir kısmı yakılır ve yeniden fiyatların yükselmesi hedeflenir.
Teorik olarak düşünüldüğünde, elde olan bir para ne kadar az olursa, fiyatı o kadar yükselir, pratikte bunu yapabilmek için ise kripto paralarda coin yakma işlemi yapılır. Aslında tüm ticari alanlarda var olan bir durumdur. Mesela daha önceki senelerde piyasada bazı sebzelerin fiyatının yükselmesine neden olan durum da bundan farksız değildi. Her ne kadar sebzelerde yakma işlemi uygulanmasa da piyasadan çekilmesi ile fiyatların yükselmesi paralel bir şekilde ilerledi. Burada amaç her ne kadar sebzeleri elinde tutan kişinin kasasına daha fazla para aktarma amacı olsa da coin yakma işleminde tam tersine yatırımcıyı elde tutma mantığı vardır.
Kripto para projeleri ya da proje sahipleri, istedikleri gibi piyasaya istedikleri miktarda token aktarabilirler ya da çekebilirler. Binance’da BNB coinin yakılmasındaki mantık da budur. Genel olarak tüm kripto paraların ICO’larını tamamlamalarının ardından coin yakma işlemine girmelerinin ana nedeni de yine yukarıda bahsettiğimiz gibi piyasada token sayısını azaltmak ve bu sayede fiyatların yukarı yönlü hareket etmesini sağlamaktır.
Coin yakma işlemi, yukarıda saydığımız nedenlerden farklı olarak güvenlik tedbirlerini arttırmak için de yapılabilen bir işlemdir. İstenmeyen işlemlerden kaçınmak veya güvenlik katmanını arttırmak için de coin yakma işlemi yapılır. DDos saldırılarına karşı Ripple’nin sistemi korumak amacıyla her işlemden ücret alması ve aldığı bu ücretleri (XRP) yakması da bir tür coin yakma işlemi olsa da amaç farklıdır.
Coin Yakma İşlemi Nasıl Yapılır?
Kripto para piyasasında sık duyulan bir işlem olan coin yakma işlemi, aslında son derece basit yapılan bir işlemdir. Bilindiği üzere, kripto paralarda cüzdanlar vardır ve cüzdanların adresleri birbirinden farklı ve benzersiz yapıya sahiptir. Coin yakma işlemi yapılırken, aslında yok edilmezler. Coin yakma işleminde kullanılan cüzdanlar, geri dönüşü olmayan cüzdanlardır, proje sahipleri de bu cüzdanlara yakmak istedikleri coinleri yollarlar. Kripto paraların kullanımını engellemek için “eater address” adı verilen geri alınmaz adresler vardır. Bunlar da cüzdan kodlarına benzer şekilde tasarlanmışlardır ancak bunların en büyük özelliği, buraya gönderilen coinlerin geri alınmamasıdır. Coin yakma işlemi bu adreslere gönderilerek başarılı bir şekilde tamamlanmış olur.
Coin Yakma İşleminin Faydaları Nelerdir?
Proje sahiplerinin belirli zaman aralıklarında eater address adı verilen cüzdanlara gönderilerek yaktıkları coinler, aslında hem proje sahipleri açısından hem de yatırımcılar açısından fayda sağlar. Peki, coin yakma işleminin faydaları nelerdir?
- Coin yakma işlemi ile fiyatlar istikrarlı bir şekilde yükseleceğinden, elinde tutan yatırımcılar bir an önce coinleri ellerinden çıkartmak istemeyeceklerdir ve bu da daha fazla kâr etmelerini sağlayacaktır.
- ICO projelerinde satılmayan tokenlerin yakılması, kullanıcıların güvenini arttırır.
- Ripple (XRP) gibi coinlerde coin yakma işlemi, kullanıcıların güvenini arttırır.
