Osmanlı İmparatorluğu'nda Bulunan 4 Düşünce Akımı

Osmanlı İmparatorluğu'nun içinde bulunduğu durumdan kurtulabilmesi için herkes farklı bir kurtuluş öneriyordu. İşte Osmanlı'nın düşünce akımları.
Osmanlı İmparatorluğu'nda Bulunan 4 Düşünce Akımı

Tarihe neredeyse hükmeden Osmanlı İmparatorluğu dönemine ait düşünce akımlarını sizlerle paylaşıyoruz. Osmanlı, içerisinde bulunduğu durumu düzeltmek için çeşitli düşünce akımlarına başvurmuştur. 

Osmanlı İmparatorluğu'nda Düşünce Akımları

19.yy ve 20.yy’da Osmanlı İmparatorluğu’nda görülen düşünce akımlarının temsilcileri, imparatorluğu kurtarmak ve eski görkemli günlerindeki durumuna getirmek için çabalamışlardır. İşte Osmanlı İmparatorluğu'nda yer alan düşünce akımları;

1. Osmanlıcılık

Osmanlı İmparatorluğu Düşünce Akımları

Bu düşünce akımının amacı, Osmanlı İmparatorluğu içindeki tüm etnik grupların, etnik duygularının üzerinde bir Osmanlılık duygusunu yaratmak ve Osmanlı İmparatorluğu’nun çıkarları yönünde çabalamayı özendirmektir. Böylece imparatorluğun iç sarsıntılarını yavaşlatırken dışarıdan gelen baskılar da önemli ölçüde hafifler.

Yeni Osmanlılar ve Jön Türkler pek çok konuda farklı düşünseler de tümü Osmanlıcılık konusunda fikir birliği içindedir. İslamcılar, Osmanlıcılığın gerekli bir politika olduğunu savunurken Batıcılar Türkçülerin bu alandaki olumsuz düşüncelerini eleştirir. Osmanlıcılığa karşı çıkan Türkçüler ise bu politikanın gerçekçi olmadığını ve imparatorluğun güçsüz kalmasına yol açılacağını ileri sürüyordu.

Atatürk ulusçuluğu Osmanlıcılık düşüncesinin izlerini taşır diyebiliriz. Atatürk ulusçuluğunun kendisini Türk olarak kabul eden herkesin Türk olması ve Anadolu’da yaşamış olan tüm uygarlıkların mirasçısı olması anlayışıyla Osmanlıcılığın tüm tebaayı bütünleştirme anlayışı arasında benzerlik vardır.

2. Batıcılık

Osmanlı İmparatorluğu Düşünce Akımları

İmparatorluğun son dönemlerinde yaygın bir biçimde ortaya çıkan ve savunulan Batıcılık düşüncesi, Osmanlı İmparatorluğu duraklamaya başladıktan sonra bu duraklamadan kurtulmak için başvurduğu yeniliklerdir. Batıcılık, imparatorluğu aynı zamanda çağdaşı olan Batılı devletler düzeyine çıkarmak için Batı’nın teknolojik, sosyo-kültürel ve siyasi kurumlarının benimsenmesi gereğini savunur. Yeni Osmanlılar’ın dilekleri 1876 yılında sonuçlandı ve Batı tipi bir yasama meclisi Meclis-i Mebusan açıldı. Bu olay I. Meşrutiyet olarak adlandırılır.

3. İslamcılık

Osmanlı İmparatorluğu Düşünce Akımları

Cumhuriyet öncesi düşünce akımları arasında İslâmcılık diğerlerine oranla çok daha elverişli koşullara sahiptir çünkü imparatorluğun varlık nedeni, temel felsefesi, iktidarının kaynağı İslamiyet’e dayanmaktadır. Padişah yeryüzündeki tüm İslâmların halifesi olarak görülmektedir.

İslâmcılık ilk kez yoğun olarak II. Abdülhamit döneminde kendisi ve karşıtları tarafından tartışılmıştır. İslâmcılık akımı asıl gücünü II. Meşrutiyet’ten sonra bulmuştur.

Çağın geleneklerine uyma ve modernleşme onlar için de gerekli bir şey olarak görülür ancak bunlar gerçekleşirken kendi özünden uzaklaşılmamalıdır. Diğer düşünce akımlarını eleştirirler. Onlara göre Batıcılar körü körüne taklit yapmaktan öteye gidememişken Türkçüler İslamiyet’e aykırı olan ırkçılık davası peşindedirler.

4. Türkçülük

Osmanlı İmparatorluğu Düşünce Akımları

Diğer akımlardan daha geç başlamasına karşın Türkçülük akımı Cumhuriyetimizin örgütlenmesinde önemli derecede etkin olmuştur. Kurulan Türk Derneği ile Türkçülük akımının etkin bir biçimde ortaya çıkışı 1908’den sonra olur. Daha sonra 1911 yılında Türk Derneği kapanarak Türk Yurdu Cemiyeti ve sonra da Türk Ocağı Derneği kurulmuştur. Türkçülere göre ulusun belirleyicisi dil olmaktadır.

Türkçülüğün Amaçları;

  • Tüm Türklere bir ulus bilinci ve ulusal ülküler aşılanmalıdır.
  • Modernleşmek gereklidir ancak körü körüne Batı taklitçiliği olmamalıdır.
  • İslâm dünyası ile iyi ilişkiler kurulmalıdır. Siyasal amaçlara ulaşabilmek için ulusal bir ekonomi politikası izlenmelidir ve özellikle kapitülasyonlardan kurtulmak gerekir.
  • Siyasal bağımsızlık için kültürel bağımsızlık da sağlanmalıdır.
  • Türkleri bir arada toplayacak bir devlet oluşturulmalıdır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Padişahların Bilinmeyen YönleriPadişahların Tarihe Geçen Sözleri

Osmanlıcılık fikir akımı savunucuları kimlerdir?

Ziya Paşa, Namık Kemal, Şinasi, Mithat Paşa ve Ali Suavi gibi tarihte kendisine yer edinmiş önemli isimler, Osmanlıcılık fikir akımını desteklemişlerdir.

Türkçülük akımının savunucusu kimdir?

Ülkemizin değerli şair ve yazarlarından bir tanesi olan Ziya Gökalp, Türkçülük akımının savunucularındandır. 1923 yılında yayınlanan Türkçülüğün Esasları adlı eseriyle bu akıma destek olmuştur.

Osmanlı düşünce akımlarını neden destekledi?

Osmanlı İmparatorluğu, son zamanlarda içerisinde bulunduğu kötü süreçten kurtulmanın yollarını çeşitli düşünce akımlarında aramıştır. Dönemin önde gelen isimleri farklı düşünce akımlarını destekledikleri için fikir ayrılıkları meydana gelmiştir.

YORUMLAR
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış yorumlar onaylanmamaktadır.