Uyurken Beynimizde Neler Oluyor?

Uyku Nedir?

Uyku tüm memelilerde gözlenen bir olaydır. Tüm canlılarda olan bu olayın insan hayatında sırrı tam olarak çözülememiştir. Uyku insan ömrünün en az 1/3'ünü oluşturur. Uyku sırasında insanlarda yatarak uyuma, gözlerin kapalı olması, yüksek ses harici işitmeme, yavaş ve ritmik olarak nefes alma, adalelerin gevşemesi görülür.

Ayrıca bunların yanında uyku sırasında kalp atışı yavaşlar ve beyinde rüya denilen çok ilginç olaylar oluşur. Uyuyan bir insan ile komada olan bir hasta arasındaki en önemli fark, uykuda olanın yeterli bir dış müdahale ile uyandırılabilmesidir.

Ne Kadar Uyumak Yeterli Olur?

İnsanların uyku ihtiyacı yaşlandıkça git gide azalmaktadır. Yeni doğmuş bir bebeğin uyku ihtiyacı günde 20 saat iken, dört yaşında 12 saate düşer. On sekiz yaşında uyku ihtiyacı 10 saate düşerken, yetişkinlerin uyku ihtiyacı 7-9 saat arası değişmektedir. Fakat yetişkinlerde genelde 6 saat uyku da yeterli olmaktadır. 

Uyurken Beynimizde Neler Olur?

Kişilerin uykudaki davranışlarını ve beyin dalgalarını inceleyen bilim insanları, uyku sırasında gerçekleşen olaylara dair kanıtlar ortaya koymaktadırlar. İnsanın uykusu derinleştikçe, beyin dalgaları da yavaşlar. Uyku sırasında insan beyni, salınımları çok daha az olan "teta" ve "delta" dalgalarını yaymaktadır. "Teta" dalgalarının salınımı saniyede 3.5 ila 7 arasında olup, "delta" dalgalarınınki saniyede 3.5'tan azdır.

İnsan gece uykudayken çeşitli zamanlarda beklenmeyen şeyler oluşur. İngilizce'de "REM" uykusu da denilen ve insanların çoğunluğunda bir gecede 3-5 kez görülen bu safhada, beyin dalgaları uyanık bir insanınki kadar hızlı olur. 

REM rüya esnasında kişinin gözleri hareket halindedir. Bir insanı veya bir köpeği REM uykusu sırasındayken, gözlerinin öne ve arkaya hızla titrediğini görürsünüz. REM uykusu safhasında köpeklerin çoğunda, insanların ise bir kısmında, kollarda, bacaklarda ve yüz kaslarında seğirmeler de görülebilir.

Rüyalar da REM uykusu safhasında olur. Bu safhadaki bir insanı uyandırırsanız, rüyasını çok canlı olarak hatırlar ve anlatabilir. Rüya esnasında uyandırılan şahıs gün içerisinde yorgun, asabi bir hal alırlar. REM uykusu tamamlandığında uyanan insanların daha dinç hissettikleri de bilinmektedir. REM safhası dışındaki uykularda insanlar genellikle rüya görmezler.

Geceleri iyi bir uyku çekebilmek için, hem REM, hem de diğer safhaların birlikte yaşanması gerekmektedir. REM kısmı uyku süresinin yüzde 25 kadarını kapsaması gerekmektedir. Normal uykudaki REM veya rüya bölümü 5 ila 30 dakika sürmektedir.

Bunların yanı sıra uyku hafızanın yeniden yapılandırılmasını ve psikolojik yenilenmeyi sağlamaktadır.

Uyurken beyin nasıl çalışır?

Beyin uyku sırasında gün içerisinde aldığınız bilgileri işler ve uyandığınızda göstereceğiniz davranış kalıplarına hazırlık yapar. Araştırmalara göre uyku sırasında bilinçaltı çalışmaya devam eder, karar alma mekanizmasını hızlandırır. Uyku sırasında beyin, günlük yaşadığınız anlara şekil verir.

Beyinde uyku nasıl oluşur?

Beyinde uyanık kalmanızı sağlayan bazı nörokimyasallar mevcuttur. Bu kimyasallar beyinde birikirse uyku hali meydana gelir. Bunun tam tersinde de bilincin oluştuğu beyin bölgelerini nörokimyasallar tetiklerse uyku halinden uyanıklık haline geçilir.

Beyin gece uyur mu?

Uykuda yaşadığınız beyin dalgalarındaki gelgit hareketi bütün beyninizde olur. Uyanık durumdayken de bazı küçük bölümler bağımsız şekilde uykuya dalıp tekrar uyanır. Uyku esnasında döngü kolayca tespit edilir.

Beynin dinlenmesi için kaç saat uyku gerekir?

Uyku vakfı 9 ile 11 saat arası uyku uyumanın beyin ve vücut sağlığı için iyi olduğunu düşünmektedir. 7 saatten az veya 12 saatten fazla uyku ise sağlıklı görülmemektedir.

Uyku beyni dinlendirir mi?

Uyku süresinin %75'ini oluşturan NREM sırasında hücreler onarılır, beyin dinlenir. Hücrelerin onarılması beden fonksiyonlarının ilerdeki yaşlarda sürdürülebilmesi için çok önemlidir. Her gün ortalama 8 saat uyku beynin dinlenmesini sağlıyor.

Bir insan uyurken neden sıçrar?

Uykuda sıçrama, uykuya dalarken beynimizin bedenimizdeki kaslarımıza ani, kısa süreli elektrik  uyarıları göndermesi sonucunda oluşmaktadır. Çeşitli şekillerde ortaya çıkan bu duruma parasomni adı verilir.