Tarihten Günümüze Türk Yazı Dili

Zengin bir dil hazinesine sahip olan Türk Milleti, tarih boyunca değişik alfabeler kullanmış, bu alfabelerle eserler ortaya koymuş ve büyük bir kültür mirası meydana getirmiştir.   

Türklerin Kullandığı Alfabeler

1)Göktürk Alfabesi:

Sağdan sola doğru yazılan Göktürk alfabesi 38 harften meydana geliyor. Hunlar ve Göktürkler döneminde kullanılan bu alfabe aynı zamanda Türklere ait ilk yazılı kaynaklar olan Orhun Yazıtları’nın da yazıldığı alfabedir. (Orhun yazıtlarında Soğdca ve Çince yazılan kısımlarda vardır.)

Uygurlar döneminde de bir süre kullanılan Göktürk alfabesi bazı değişikliklerle Peçenekler, Bulgarlar ve Hazarlar tarafından kullanılarak Avrupa’ya kadar taşınmıştır.

2)Uygur Alfabesi:

Yerleşik yaşama geçen ilk Türk devleti olan Uygurlar tarafından geliştirilmiş ve kullanılmıştır. 18 harften meydana gelen Uygur alfabesi, harfler bitişik olarak sağdan sola doğru yazılmaktaydı. Bu yazıyı yazan katiplere bakşı, serbahşı yada bakşıgeri denilirdi.

3)Arap Alfabesi:

Türk tarihini ve kültürünü derinden etkileyen hadiselerden biri hiç şüphesiz İslam dinine geçiştir. İslam dinini kabul eden Türkler din değişikliği ile beraber alfabe değişikliğine de gitmişlerdir. Sağdan sola doğru yazılan Arap alfabesi, 28 harf olmasına karşın Türklerin bazı harf eklemeleriyle 31 veya 36 harf olarak kullanılmıştır. Türk tarihinde en uzun süreli kullanılan alfabe olma özelliğine de sahiptir.

4)Kiril Alfabesi:

Kiril alfabesi Türklerin baskı ve şiddet altında zorunlu olarak kullandıkları bir alfabedir. Ruslar, Orta Asya'nın işgali ile bereber Türk boyları arasında hakimiyetini sağlamak ve kültürel yozlaştırma politikası olarak kendi alfabesi olan Kiril alfabesini zorla uygulamaya koymuştur. Diğer alfabelere kullanım yasağı getirmiştir. 38 harften oluşan kiril alfabesi, soldan sağa doğru yazılmaktadır. Ayrıca Türklerin tarih boyunca kullandığı alfabeler içinde en çok sesli harfe sahip olan alfabedir.Genellikle Orta Asya Türkleri arasında yaygın bir alfabedir.

5)Latin Alfabesi:

İlk defa 1925 yılında Azerbaycan Türkleri tarafından kullanılan Latin alfabesi, 1928 yılında Türkiye Cumhuriyetinin resmi alfabesi olmuştur. Soldan sağa doğru yazılan Latin Alfabesi Türklerin tarih boyunca kullandıkları alfabeler içinde yazımı ve öğrenilmesi en kolay alfabe olmuştur.

Bu beş alfabe dışında kısa süre kullanılmış alfabeler de olmuştur fakat uzun süreli etkileri olmadığı için en önemli alfabeler olarak bu beş alfabeyi gösterebiliriz.

NeOldu.com / Özel Haber