Prolaktin hormonu beyinde bulunan hipofizden salgılanan bir hormondur. Hormonun görevi vücutta, süt üretimini sağlamakla birlikte adet kanamalarını düzenlemek ve üreme fonksiyonlarını artırmaktır.
Prolaktin hormonu yükselmesi sonucunda göğüsten sıkma ya da uyarı olmadan süt gelir. Aynı zamanda adet düzensizliği ya da adetin tamamen kesilmesi de hormonun yükselmesi sonucu ortaya çıkan sonuçlardır. Adet düzensizliği ile doktora başvuran hastaların üçte birinde prolaktin hormonu yüksekliği saptanmıştır. Aynı zamanda prolaktini yüksek kişi çocuk sahibi olamama riski ile karşı karşıyadır.
Prolaktin hormonu yüksek olan bazı hastalarda herhangi bir şikayet görülmeyebilir. Yani hormon bozukluğu bazı hastalarda kendini göstermeyebilir. Buna bağlı olarak hastalık klinik bulgularla uyum göstermeyip kendini gizleyebilir. Yapılan araştırmalarda otopsi yapılan bazı kadınlarda %9-%27 oranında hipofizde tümör ve prolaktinde yükselme saptanmıştır.
Prolaktin Hormonunun Yükselmesinin Nedenleri
Normal düzeydeki prolaktin hormonu sadece gebe kadınlarda yükselir ve vücut için süt üretir. Ancak gebe değilken yükselen hormonun nedeni hipofizdeki küçük tümörlerdir. Bu tümörler bazen 1 cm’den küçük (Mikroadenom) bazen de 1 cm’den büyük (Makroadenom) olabilir.
Prolaktin Hormonu Yüksekliği Problemi Teşhisi
Adet düzensizliği, göğüsten süt gelme gibi rahatsızlıkla doktora başvuran kadınlarda ilk olarak kan testi ile prolaktin hormonunun yüksekliğine bakılmalıdır. Kan testi yapılırken hastanın stressiz olduğuna ve protein öğünleri yemediğine dikkat edilmelidir. Çünkü bu tarz şeyler vücuttaki hormon oranlarını yükseltecektir. Genellikle sabah aç karnına kan testi yapılır.
Prolaktin değerleri yüksek çıkan hastada eğer değer 100 ng/ml’den düşükse film çekilmelidir. Filmde bir problem algılanırsa MR çekilmelidir.
Eğer hormon değeri 100 ng/ml’den yüksekse direkt olarak MR çekilmelidir. Hormon sonuçları çok daha fazla (1000 mg/ml) yüksekse bu hipofizde büyük bir tümörün var olduğuna işaret olabilir.
Prolaktin Hormonu Yüksekliği Tedavisi
- Tedavi Gerektirmeyen Hastalar
Prolaktini yüksek çıkan kadın çocuk istemiyorsa, beyinde 1 cm’den küçük bir tümör varsa ve göğüs akıntısı rahatsız edici boyutta değilse tedavi verilmeyebilir. Böyle durumlarda genellikle hastaya sadece adet düzenleyici hap verilir.
- İlaç ile Tedavi;
Prolaktin yüksekliğine karşı tümörle mücadelede ise ilk seçenek olarak tıbbi müdahale kullanılır. Tıbbi olarak en çok kullanılan haplardan biri de Bromokriptin ismindeki haptır. İlaç günlük olarak kullanılır. Baş ağrısı, bulantı, bayılma ve nadiren de olsa halüsinasyon görme gibi birçok yan etkisi vardır. Hastaların %10’u yan etkilerden dolayı ilacı kullanmayı bırakmak zorunda kalır. İlaç vajinal yol ile alındığı zaman yan etkileri azalır.
İlacı kullanmaya devam eden ve adet kanaması olmayan hastaların %80’inde 6 haftadan sonra adet kanamaları görülür. Meme akıntısı olan hastaların ise %60’ında 6 hafta sonra meme akıntısı kesilir. Tümörün gerilemesi ise genellikle hap kullanımından 3 ay sonra başlar.
- Cerrahi Müdahale ile Tedavi;
Bu tedavi yönteminde tümör hastadan ameliyat ile alınır. Uzun dönemde operasyonların %50’si başarıya ulaşır ve hasta normal sağlığına kavuşur. Bu tümörün cinsine ve boyutuna göre de değişebilmektedir. Ayrıca yanlış yapılan operasyon sonucu %10-%40 arasında hastada hipofiz yetmezliği görülebilir. Bu tarz ameliyatlarda cerrahın becerisi çok önemlidir. Bu nedenle genellikle cerrahi yöntem ilk seçenek olmaz.
- Radyoterapi ile Tedavi;
Bu tedavi yöntemi prolaktin yüksekliğine neden olan tümöre karşı, günümüzde neredeyse kullanılmamaktadır. Çünkü başarı şansı düşüktür ve hipofize zarar verir.
Gebelik ve Tümör
Gebelik saptanan hastalarda bebeğe olumsuz bir etkide bulunmaması karşın ilaç tedavisi bırakılır. Bu hastalarda tümör büyümesi görülebilir. Bu gibi durumlarda baş ağrısı ve görme bozukluğu tümörün büyüdüğüne işarettir. Düşük olasılığı ve doğum riski yok denecek kadar azdır.
NeOldu.com / Özel Haber
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.