Prolaktin Hormonu Yüksekliği Sonuçları ve Tedavisi

Prolaktin hormonu beyinde bulunan hipofizden salgılanan bir hormondur. Hormonun görevi vücutta, süt üretimini sağlamakla birlikte adet kanamalarını düzenlemek ve üreme fonksiyonlarını artırmaktır.

Hipofiz

Prolaktin hormonu yükselmesi sonucunda göğüsten sıkma ya da uyarı olmadan süt gelir. Aynı zamanda adet düzensizliği ya da adetin tamamen kesilmesi de hormonun yükselmesi sonucu ortaya çıkan sonuçlardır. Adet düzensizliği ile doktora başvuran hastaların üçte birinde prolaktin hormonu yüksekliği saptanmıştır. Aynı zamanda prolaktini yüksek kişi çocuk sahibi olamama riski ile karşı karşıyadır.

Prolaktin hormonu yüksek olan bazı hastalarda herhangi bir şikayet görülmeyebilir. Yani hormon bozukluğu bazı hastalarda kendini göstermeyebilir. Buna bağlı olarak hastalık klinik bulgularla uyum göstermeyip kendini gizleyebilir. Yapılan araştırmalarda otopsi yapılan bazı kadınlarda %9-%27 oranında hipofizde tümör ve prolaktinde yükselme saptanmıştır.

Prolaktin Hormonu Yükselmesinin Belirtileri

Prolaktin Hormonu vücudumuzdaki süt salınımını sağlayan hormondur. Prolaktin yükseldiği zaman, memelerden sıvı salınımı oluşur.

Bu illa ki süt olmak zorunda değil; beyaz, berrak bir sıvı da olabilir. Galaktore dediğimiz memelerden sıvı gelmesi durumu oluşur. Aynı zamanda, Prolaktin'in yükselmesi adet düzensizliğine de sebep olabilir. Prolaktin yüksek olduğu zaman, yumurtalıkların hormonal dengesi bozulduğu için, baskılandığı için, yumurtlama olayı oluşmaz. Yumurtlama olayı oluşmadığı için de, adetlerimizin gelmesi engellenir ve bu şekilde kısırlığa sebep olabilir.

Aynı zamanda düzensiz adet görmeye, lekelenmelere de sebep olabilir. Prolaktin'in yüksekliğine sebep olan durum eğer Hipofiz'de bir Adenom ise; yani orada oluşan bir kitle ise, bu beyinle ilgili baş ağrısı, görme bozukluğu gibi sebeplere de neden olabilir.

Prolaktin Hormonunun Yükselmesinin Nedenleri

Normal düzeydeki prolaktin hormonu sadece gebe kadınlarda yükselir ve vücut için süt üretir. Ancak gebe değilken yükselen hormonun nedeni hipofizdeki küçük tümörlerdir. Bu tümörler bazen 1 cm’den küçük (Mikroadenom) bazen de 1 cm’den büyük (Makroadenom) olabilir.

Prolaktin Yüksekliğine Yol Açan Durumlar

Prolaktin beynimizde Hipofiz Bezi dediğimiz bir bezden salgılanan, sütün salınımını sağlayan bir hormondur. Bu hormonun artmasına sebep olan çeşitli sebepler vardır:

Mesela, Hipotalamus dediğimiz bir bölgemiz var, Hipofiz'i uyaran ve Prolaktin'in salgılanmasını sağlayan, o bölgeden salgılanan Dopamin dediğimiz bir maddemiz var. Bu madde arttığı zaman, Prolaktin azalıyor. Bu maddenin artmasına sebep olan bazı kullandığımız ilaçlar Prolaktin'e ters tepki göstererek, Prolaktin'in artmasına sebep olabiliyor.

Özellikle, antidepresanlar ve tansiyon ilaçları bu tür yan etkilere sebep olabiliyor. Bunları kullandığımız zaman, Prolaktin yükselebiliyor.

Hipofiz dediğimiz bezden bu Prolaktin dediğimiz hormonun salgılanmasını sağlayan hücrelerin Adenom'u dediğimiz, aşırı büyümelerinde veya çoğalmalarında, yine Prolaktin Hormonu artabiliyor.

Memenin bazı hastalıklarında, travmasında, cerrahisinde, meme uçlarının uyarılmasında Prolaktin dediğimiz hormon artabiliyor.

Prolaktin Hormonu Yüksekliği Problemi Teşhisi

Adet düzensizliği, göğüsten süt gelme gibi rahatsızlıkla doktora başvuran kadınlarda ilk olarak kan testi ile prolaktin hormonunun yüksekliğine bakılmalıdır. Kan testi yapılırken hastanın stressiz olduğuna ve protein öğünleri yemediğine dikkat edilmelidir. Çünkü bu tarz şeyler vücuttaki hormon oranlarını yükseltecektir. Genellikle sabah aç karnına kan testi yapılır.

Prolaktin değerleri yüksek çıkan hastada eğer değer 100 ng/ml’den düşükse film çekilmelidir. Filmde bir problem algılanırsa MR çekilmelidir.

Eğer hormon değeri 100 ng/ml’den yüksekse direkt olarak MR çekilmelidir. Hormon sonuçları çok daha fazla (1000 mg/ml) yüksekse bu hipofizde büyük bir tümörün var olduğuna işaret olabilir.

Prolaktin Hormonu Yüksekliği Tedavisi

Tedavi Gerektirmeyen Hastalar
Prolaktini yüksek çıkan kadın çocuk istemiyorsa, beyinde 1 cm’den küçük bir tümör varsa ve göğüs akıntısı rahatsız edici boyutta değilse tedavi verilmeyebilir. Böyle durumlarda genellikle hastaya sadece adet düzenleyici hap verilir.
İlaç ile Tedavi;

Prolaktin yüksekliğine karşı tümörle mücadelede ise ilk seçenek olarak tıbbi müdahale kullanılır. Tıbbi olarak en çok kullanılan haplardan biri de Bromokriptin ismindeki haptır. İlaç günlük olarak kullanılır. Baş ağrısı, bulantı, bayılma ve nadiren de olsa halüsinasyon görme gibi birçok yan etkisi vardır. Hastaların %10’u yan etkilerden dolayı ilacı kullanmayı bırakmak zorunda kalır. İlaç vajinal yol ile alındığı zaman yan etkileri azalır.

İlacı kullanmaya devam eden ve adet kanaması olmayan hastaların %80’inde 6 haftadan sonra adet kanamaları görülür. Meme akıntısı olan hastaların ise %60’ında 6 hafta sonra meme akıntısı kesilir. Tümörün gerilemesi ise genellikle hap kullanımından 3 ay sonra başlar.
Cerrahi Müdahale ile Tedavi;

Bu tedavi yönteminde tümör hastadan ameliyat ile alınır. Uzun dönemde operasyonların %50’si başarıya ulaşır ve hasta normal sağlığına kavuşur. Bu tümörün cinsine ve boyutuna göre de değişebilmektedir. Ayrıca yanlış yapılan operasyon sonucu %10-%40 arasında hastada hipofiz yetmezliği görülebilir. Bu tarz ameliyatlarda cerrahın becerisi çok önemlidir. Bu nedenle genellikle cerrahi yöntem ilk seçenek olmaz.
Radyoterapi ile Tedavi;

Bu tedavi yöntemi prolaktin yüksekliğine neden olan tümöre karşı, günümüzde neredeyse kullanılmamaktadır. Çünkü başarı şansı düşüktür ve hipofize zarar verir.