Mandeville: Arıların Masalı

Eski çağlardan beni tartışılan konulardan olan erdem ve ahlak ekonomi alanında da tartışma yaratmış konulardır. Bernard Mandeville'nin 1700'lü yıllarda kaleme aldığı Arıların Masalı adlı eser edebiyatçılardan çok iktisat düşünürlerinin ilgisini çekmiştir. Ona göre mutluluk bencilliktedir. Tıpkı anglasakson pragmatizminde olduğu gibi bir eylemin olabildiğince geniş bir kesime yarar sağlaması ahlaki olmasa da faydalıdır.

Arıların Masalı

Erdemsizlikle zengin olmuş bir arı düşünürü, bu genel erdemsizliği gözlemleyerek insan toplumlarında olduğu gibi "Erdem elden gidiyor, halimiz nice olacak" diyerek yakınmaktadır. Kuşkusu gün geçtikçe daha da artan bu arı öteki arıları da etkilemiştir. Bütün arılar erdemliliği özlemeye başlamıştır. Oysa Jupiter gerçeği görür ve arıların bu nankörlüklerinden ötürü öfkelenir. Sonunda arıların hepsini erdemli kılarak cezalandıracaktır. 

Erdemli arıların kovanı ıssız bir çöle dönmüştür. Mahkemeler kapanmıştır, herkes işsizlikten bunalmaya başlamıştır. Sadece gerekli olan iş yapılmaktadır. Lüks, düşünce, sanat sıfıra inmiştir. Arılar savaş güçlerini de yitirmiştir. Düşmanlaı da bundan faydalanarak onları öldürür.

Sokrates, "Erdemlerimiz olmazsa toplumumuz çürür" der.

Mandeville ise "Erdemsizliklerimiz olmazsa toplumumuz gelişemez" der.