Kütüphanede Yer Alan Hazineler

Atatürk Kitaplığı, Büyükşehir Belediyesi Kütüphane Müzeler Müdürlüğü’ne bağlı olarak halka ve özel araştırmacılara hizmet veren, Cumhuriyet döneminin ilk kütüphanelerindendir.

Bu nedenle geniş bir koleksiyona ve arşive sahiptir. Ayrıca Kütüphane İstanbul'da 7 gün 24 saat hizmet veren tek kütüphanedir.

Yazma Eser

Kütüphanede yaklaşık 4.760 yazma eser bulunmaktadır. Bunların dağılımı ise şöyledir;

1. Belediye Yazmaları: Bu koleksiyon kütüphanenin kuruluşundan itibaren muhtelif şahısların değişik zamanlarda bağışladığı kitaplar ile bilhassa son zamanlarda satınalma yoluyla kütüphaneye kazandırılan yazmaların bir arada kaydedilmesiyle meydana gelmiştir. Bu koleksiyonda 2013 senesi itibariyle 1.854 cilt birliği içerisinde 3.018 yazma eser/risale bulunmaktadır. Son yıllarda yapılan satın almalarla yakın tarihimizle alakalı Kurtuluş savaşı notları, Ermeni olayları, Atatürk’e yapılan suikast raporu, Osmanlı – Yunan harbi, I. Dünya savaşı Irak cephesi notları gibi birçok yazma koleksiyonumuza katılmıştır.

2. Muallim Cevdet Yazmaları: Bu koleksiyonda sık sık aranan tapu tahrir ve vakıf defterleri yanında, tarih ve edebiyata dair çok kıymetli 757 cilt birliği içerisinde 1.064 eser/risale bulunmaktadır.

3. Osman Ergin Yazmaları: Eğitim ve Belediyecilik konularında birçok eseri bulunan, Osman Nuri Ergin; Osmanlıca, Arapça, Farsça ve Yabancı Dil matbu kitaplarının yanı sıra Tasavvuf konulu eserlerin ağırlıklı olduğu koleksiyonda 2.002 cilt birliği içerisinde 4.935 eser/risale bulunmaktadır.

4. Yazma Kur’anlar: El yazması Kur’anlar ayrı bir koleksiyon halinde kaydedilmiştir. Koleksiyonda kütüphanenin ilk kuruluşundan beri bağış yoluyla kazanılan ve aralarında hat, tezhip ve cilt sanatının güzel örnekleri bulunan 48 adet yazma Kur’an-ı Kerim bulunmaktadır.

5. Cevdet Paşa Yazmaları: Çoğu Ahmed Cevdet Paşa’nın yayımlanmış eserlerinin müsveddeleri olan koleksiyon kızı Fatma Aliye Hanım’ın terekesinden kütüphaneye intikal etmiş olup toplam 59 defter bulunmaktadır.

6. Fatma Aliye Hanım Evrakı: 70 adet zarf/defterden müteşekkil koleksiyonda mektuplar, yazı ve şiir taslaklarının bulunduğu defterler, gazete kupürleri, kitaplar ve fotoğraflar bulunmaktadır. 1 numarada kayıtlı Enin adlı romanı 31 defter tutmaktadır.

Arap Harfli Eserler

Kütüphanede yaklaşık 40.000’e yakın olmak üzere Arap harfli eserler yer almaktadır. Bunların yaklaşık 38.400’ü Osmanlıca, 1.300 adedi Arapça, kalan 300 adedi Farsça ve diğer dillerdedir. Bunların arasında Avrupa’da basılan Arap harfli kitaplar ile İlk Türk matbaalarında (Müteferrika, Üsküdar, Mühendishane ve İstanbul Matbaaları) basılan kitaplar önemli bir yere sahiptir.

Yabancı Dil Kitap Koleksiyonu

Yaklaşık 24.000 olan bu kitaplar arasında İslam, Türk, Osmanlı, Bizans, Roma dönemini anlatan, on yedinci, on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllara ait pek çok nadir kitap bulunmaktadır.

Fotoğraf Albümü Koleksiyonu

Osmanlı coğrafyası, sanat tarihi ve mimarlık tarihi açısından değerli görselleri içeren koleksiyon 490 adet fotoğraf albümüne sahiptir.

Türkiye ve İstanbul ile alakalı Kartpostal Koleksiyonu

Kütüphanede yer alan kartpostal adedi 12.500’ün üzerindedir.

Atatürk Kitaplığı’ndaki kartpostalların çoğunluğu Türkiye ve İstanbul konuludur. Buna göre Atatürk Kitaplığı’ndaki kartpostalların konu ve coğrafi dağılımları şu şekildedir:

1. Türkiye: 10.500 (Bunun yaklaşık 4.000’i İstanbul konuludur)

2. Avrupa: 1695

3. Meslekler: 571

4. Portreler: 2168

5. Hatlar: 127

6. Konutlar: 350

7. Sosyal ve gündelik hayat: 450

8. Ulaşım: 550

Evrak Koleksiyonu

Muallim M. Cevdet, Laika Karabey, Muhsin Ertuğrul, Pertevniyal Valide Sultan arşivi öne çıkan evrak koleksiyonu İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal, Celal Esad Arseven, Ernest Mamboury gibi şahısların arşivlerinden önemli evrakların satın alınmasıyla daha da zenginleştirilmiştir.

Harita Koleksiyonu

Şehremaneti Heyet-i Fenniye Şubesi’nin ürettiği haritalardan oluşan bölümde 15. yy. dan başlayarak 1940’lara kadar gelen 10.000’in üzerinde harita mevcuttur.

Süreli Yayınlar