İsrail'in Cumhurbaşkanlığını Reddeden Kişi: Albert Einstein

Bilim dünyasında çok büyük bir çığır açan Albert Einstein, özel yaşamından daha çok kuramlarıyla, bilimsel çalışmalarıyla ön plana çıkan bir bilim adamıydı. Zekasıyla tüm dünyayı kendine hayran bırakan Einstein, Yahudilere hayvanlardan daha aşağılık biri olarak bakan Adolf Hitler’in dahi gıptayla baktığı isim olmayı başardı. 2. Dünya Savaşı’nın ardından Hitler yenilmiş, Yahudiler rahat bir nefes almıştı.

Daha önceleri vatansız olarak yaşayan Yahudilere, Hitler yüzünden artık çoğu ülke karşıydı. Bu nedenle başka ülkelerde barınmalarının çok zor olduğu düşüncesiyle 1948 yılında, Filistin’de İsrail kendi devletini kurdu. Bu devletin kurulması için Arap toplumlarıyla ciddi bir savaş veren İsrail, sonunda bağımsızlığını ilan etmeyi başardı. Yeni kurulan İsrail devleti, bir yıl sonra Birleşmiş Milletler’e katılarak kendini garantiye aldı.

Yeni kurulan ve Avrupa tarafından kabul görülen İsrail devleti'nin ilk adımı, Yahudileri dünyanın dört bir yanından ülkesine toplamak oldu. Ardından ise tarihe geçecek bir adım atmaya karar verdi. Bilimsel çalışmaları ve zekasıyla ülkeye daha çok yarar getireceği düşünülen Albert Einstein’a cumhurbaşkanlığı teklifi götürdü. 17 Kasım 1952’de İsrail Başkonsolosu Abba Eban tarafından Einstein’a mektup yoluyla cumhurbaşkanlığı teklifi sunuldu. Mektubun en önemli kısmı şöyle:

Değerli Profesör,

Bu mektubu taşıyan kişi Washington Büyükelçiliği’nde başkanlık görevini yapan Bay David Goitein’dir. Size değerli cumhurbaşkanımız Ben Gurion’un bir sorusunu getirecek. Knesset (İsrail yasama organı) tarafından oylanıp, başkanlık için uygun görülürseniz, İsrail’in cumhurbaşkanı olmak ister misiniz? Eğer bu durumu kabul ederseniz İsrail’e taşınmak zorunda kalacaksınız. İsrail vatandaşı haline geleceksiniz.

Aynı zamanda ülkenin şu anki cumhurbaşkanı şunu size garanti ediyor; araştırmalarınız ve bilimsel keşifleriniz için de size maddi açıdan devlet eliyle yardımcı olunacaktır.

Mektubu getiren Bay Goitein sormak istediğiniz her soruya cevap verecektir.

Kararınız ne olursa olsun, sizinle birkaç gün içerisinde tekrar konuşmak beni oldukça hoşnut edecektir. Bu akşam konu hakkında bana ilettiğiniz kaygı ve şüpheleri oldukça iyi anlıyorum.

…

Bu mektup üzerine Albert Einstein, kalemi, kağıdı hemen eline alarak, cumhurbaşkanlığını şu şekilde reddeder:

 “İsrail devletimizin bana sunduğu teklifle onur duydum. Aynı zamanda olumlu yanıt veremeyeceğim için de utanç ve üzüntü duydum. Hayatım boyunca daha çok nesnel şeyler ile uğraştım, insanlar ile uğraşmak gibi bir kaygım ve tecrübem olmadı. Bu yüzden İsrail’in en yüksek ofisinde çalışmaya uygun biri değilim, eğer genç olsaydım bile bunu yapabileceğimi sanmıyorum. Bu kararı aldığım için oldukça sıkıntılıyım çünkü İsrail halkına oldukça güçlü bir bağ ile bağlıyım. ”