Astigmat Nedir ve Nasıl Oluşur, Tedavisi Nasıldır?

 Astigmat genellikle doğuştan gelir, yani kişi doğumdan itibaren bu durumu yaşar. Ancak bazen travma, göz ameliyatları veya diğer göz problemleri astigmatın sonradan gelişmesine neden olabilir. Astigmatın şiddeti farklı olabilir ve bazı kişilerde hafif düzeyde olabilirken, diğerlerinde daha belirgin bir şekilde ortaya çıkabilir.

Astigmat Nedir?

Astigmat, gözün odaklama yeteneğini etkileyen bir göz hastalığıdır. Normalde, kornea (gözün ön yüzeyindeki şeffaf tabaka) ve lensler, gelen ışığı düzgün bir şekilde kırarak retinaya (gözün arkasındaki ışığa duyarlı tabaka) net bir görüntü oluşturur. Ancak astigmatlı kişilerde, kornea veya lensler düzensiz bir şekle sahiptir, bu da ışığın yanlış bir şekilde kırılmasına neden olur.

Astigmatın temelinde kornea veya lenslerdeki düzensizlik yatar. Normalde, kornea yuvarlak bir şekle sahip olmalıdır. Ancak astigmatlı kişilerde, kornea düzleştirilmiş veya dikdörtgensel bir şekle sahip olabilir. Bunun sonucunda ışık, bir eksende düzgün bir şekilde kırılırken diğer eksende yanlış bir şekilde kırılır. Bu durum, net olmayan, bulanık veya bozuk görüntülerin oluşmasına neden olur.

Astigmatın belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve belirtiler şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bunlar arasında bulanık veya bozuk görme, yamuk veya çift görme, göz yorgunluğu, baş ağrıları ve odaklama zorluğu yer alabilir. Astigmat, tek gözde veya her iki gözde de görülebilir.

Astigmatın tedavisi çoğu durumda mümkündür. Gözlük veya kontakt lensler, astigmatın düzeltilmesinde yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir. Bu optik düzeltmeler, düzgün bir görüntü elde etmek için ışığın doğru şekilde kırılmasına yardımcı olur. Daha ciddi vakalarda, lazer cerrahisi gibi göz cerrahisi seçenekleri de düşünülebilir.

Astigmat Hastalığının Çeşitleri

Astigmat, gözün düzgün bir şekilde odaklanamadığı bir göz hastalığıdır. Göz yüzeyi veya kornea düzensiz bir şekle sahip olduğunda, ışık yanlış bir şekilde kırılır ve görüntüler bulanık veya bozuk görünebilir. Astigmat hastalığı, dünya genelinde birçok kişiyi etkileyen yaygın bir görme sorunudur. Astigmat hastalığının belirtileri arasında bulanık görme, çift veya yamuk görme, göz yorgunluğu, baş ağrıları ve odaklama sorunları yer alabilir.

Astigmat hastalığı, düzenli astigmat ve düzensiz astigmat olmak üzere iki ana tipe ayrılır. Her birinin farklı özellikleri ve nedenleri vardır.

Düzenli Astigmat

Düzenli astigmat, korneanın düzleştirilmiş veya dikdörtgensel bir şekle sahip olduğu durumlarda ortaya çıkar. Bu tür astigmat, korneanın düzleştiği veya dikdörtgenleştiği bir eksen boyunca düzensiz bir şekilde ışığı kırar. Düzgün olmayan bir kornea şekli nedeniyle görüntüler, bir eksende net ve diğer eksende bulanık hale gelir. Düzenli astigmat, uzaktaki veya yakındaki nesneleri odaklama zorluğu yaşamanıza neden olabilir.

Düzensiz Astigmat

Düzensiz astigmat, korneanın düzensiz ve yamuk bir şekle sahip olduğu durumlarda meydana gelir. Bu tür astigmat, korneanın düzensiz yüzeyi veya göz içindeki yapısal anormallikler nedeniyle oluşabilir. Düzensiz astigmat, düzenli astigmat ile karşılaştırıldığında daha karmaşık ve daha nadir görülen bir durumdur. Bu tür astigmat, genellikle gözlük veya kontakt lenslerle düzeltilebilir.

Astigmat hastalığının doğru teşhis edilmesi, uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesi açısından önemlidir. Optik düzeltme, yani gözlük veya kontakt lensler, astigmatın düzeltilmesinde sıkça kullanılan yöntemlerdir. Gözlükler, özel astigmatik merceklerle donatılarak görüntüyü düzgün bir şekilde odaklama yeteneği sağlar. Kontakt lensler ise göz yüzeyini düzelterek astigmatı düzeltir. Daha ciddi vakalarda, lazer cerrahisi veya diğer cerrahi müdahaleler de düşünülebilir.

Astigmat Neden Olur?

Astigmat, gözün odaklama yeteneğini etkileyen bir göz hastalığıdır. Göz yüzeyi veya kornea düzensiz bir şekilde eğri olduğunda veya lenslerde bir bozukluk olduğunda astigmat meydana gelir. Astigmat, görüntülerin bulanık veya bozuk görünmesine neden olabilir. Peki, astigmat hastalığının nedenleri nelerdir?

Kornea Şekil Bozukluğu

Astigmatın en yaygın nedeni korneanın düzensiz bir şekle sahip olmasıdır. Normalde kornea, yuvarlak bir şekle sahiptir ve ışığı düzgün bir şekilde kırarak retina üzerinde net bir görüntü oluşturur. Ancak, kornea düzgün bir yüzeye sahip olmadığında, ışık yanlış bir şekilde kırılır ve görüntüler bulanık hale gelir. Düzgün olmayan bir kornea şekli genellikle doğuştan gelir, ancak bazen travma, cerrahi veya diğer göz problemleri nedeniyle sonradan da gelişebilir.

Lens Bozuklukları

Kornea yanı sıra, göz lenslerindeki bir bozukluk da astigmata neden olabilir. Lensler, göze gelen ışığı kırarak odaklamayı sağlar. Lenslerdeki bir anormallik, ışığın doğru şekilde kırılamamasına ve net bir görüntü oluşamamasına yol açabilir. Lens bozuklukları, genellikle doğuştan gelen veya ilerleyici göz hastalıkları, travmalar veya cerrahi müdahaleler sonucunda meydana gelebilir.

Göz Yaralanmaları veya Cerrahiler

Kornea veya göz dokusuna yönelik travmalar, astigmat gelişimine katkıda bulunabilir. Özellikle göz yüzeyine yapılan cerrahi müdahaleler, korneada düzensizliklere veya skar dokusuna neden olabilir. Göz yaralanmaları veya cerrahiler sonucunda astigmat oluşumu, düzensiz bir kornea şeklini tetikleyebilir.

Genetik Faktörler

Astigmat, aile geçmişiyle bağlantılı olabilen genetik bir yatkınlıkla ilişkilendirilebilir. Ebeveynlerden veya diğer akrabalardan gelen genetik faktörler, kornea veya lenslerin doğru bir şekilde gelişmemesine veya şekil bozukluğuna neden olabilir. Bu durum, astigmatın doğuştan gelen bir durum olmasına yol açabilir.

Astigmat Belirtileri Nelerdir?

Astigmat, gözün odaklama yeteneğini etkileyen bir göz hastalığıdır. Astigmat hastalığı olan kişiler, düzgün bir şekilde odaklanamadıklarından dolayı görüntülerin bulanık veya bozuk görünmesiyle karşılaşabilirler. Astigmatın belirtileri bireyden bireye farklılık gösterebilir, ancak aşağıda sıkça karşılaşılan belirtileri bulabilirsiniz:

Bulanık Görme

Astigmatın en yaygın belirtilerinden biri, nesnelerin bulanık veya bulanık görünmesidir. Astigmatlı kişiler, nesnelerin netleştirilmesi veya odaklanması zorluğu yaşarlar. Hem uzaktaki hem de yakındaki nesnelerin bulanık veya kesilmemiş göründüğünü fark edebilirsiniz.

Yamuk veya Çift Görme

Astigmat, gözlerin düzgün bir şekilde odaklanmasını engellediğinden dolayı yamuk veya çift görme sorunlarına yol açabilir. Bir göz daha net görürken diğer gözdeki görüntü farklı veya çift gibi algılanabilir. Bu, astigmatın şiddetine bağlı olarak değişebilir.

Göz Yorgunluğu

Astigmatlı kişiler, uzun süre odaklama ve gözlerini ayarlama çabası nedeniyle hızlı bir şekilde göz yorgunluğu yaşayabilirler. Gözlerdeki yorgunluk, yanma, batma, kaşınma veya ağrı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Özellikle yoğun görsel aktivitelerden sonra, örneğin uzun süre bilgisayar ekranına bakma veya kitap okuma sonrasında bu belirtiler daha belirgin olabilir.

Baş Ağrısı

Astigmat, gözlerin sürekli olarak odaklanma çabası nedeniyle baş ağrılarına yol açabilir. Özellikle uzun süreli okuma, yazma veya ekran karşısında çalışma gibi durumlar, baş ağrısının şiddetini artırabilir. Baş ağrısı genellikle alın veya göz çevresinde hissedilir.

Odaklama Zorluğu

Astigmatlı kişiler, nesneleri net bir şekilde odaklamada zorluk yaşarlar. Odaklama sorunları, hem uzaktaki hem de yakındaki nesnelerde fark edilebilir. Nesneleri netleştirmek için ekstra çaba sarf etmek gerekebilir.

Astigmat Nasıl Tedavi Edilir?

Astigmatı tedavi etmek için gözlük, kontakt lens veya göz lazer ameliyatı tercih edilebilir. Gözlük ve lens astigmatın ilerlememesine yardımcı olurken lazer ameliyatı %95'e kadar tam görebilme olanağı sağlar.

Kontakt Lens

Gözlük takmaktan rahatsız olan astigmat hastaları kontakt lensleri tercih edebilir. Kontakt lensler, göz bebeğine yapıştırılır. Gece yatmadan önce çıkarılmalıdır. Kontakt lensi takarken ellerinizin son derece temiz olması gerekir. İlk başta zorlansanız da alışma sürecinden sonra kontakt lensi takıp çıkartmak basitleşecektir.

Gözlük

Gözlük camları sayesinde astigmat hastalığı dolayısıyla oluşan bozulmaları ortadan kaldırmak mümkündür. Gözlük takmak astigmat derecesini düşürmez veya yükseltmez. Sadece daha iyi bir görüş almanıza yardımcı olur. En basit yöntemlerden birisidir.

Lazer Ameliyatı

Gözlük ve lensi tercih etmek istemeyen kişiler göz lazer ameliyatı olarak astigmat sorununu %95'e kadar engelleyebilir. Lazer ameliyatı sonrasında %100 sıfır numara garantisi olamaz. 100 hastadan 95'i kontakt lenssiz ve gözlüksüz tam olarak görebilmektedir.

Astigmat olan göz nasıl görür?

Astigmat olan göz hem uzağı hem de yakını bulanık görmenize neden olur. Astigmat kişiler yakını çok daha bulanık görürken uzağı yakına göre biraz daha net görebilir. Gözün en öndeki şeffaf tabakası doğuştan bozuktur.

Astigmat neyi göremez?

Astigmat, gözümüzün en önünde yer alan şeffaf tabakanın bozulmasından dolayı kaynaklanır. Astigmat olan kişiler hem uzağı hem de yakını net göremez. Astigmatı yüksek olan kişiler görmede ciddi sorunlar yaşar. Düşük olan kişilerde uzağı görmek biraz daha mümkün olabilmektedir.

Kaç derece astigmat gözlük gerekir?

Astigmatın 0.25 ile 4 arasında dereceleri vardır. Bazı durumlarda derece 4'ün üzerine çıkabilmektedir. 0.25 ile 1 arası derecelerde gözlüğe ihtiyaç duymak mümkün değildir. Ancak kişi görmekte zorluk çekiyorsa gözlük kullanabilir.

Astigmat gece nasıl görür?

Astigmat hastaları gece nesneleri kesin bir şekilde göremez. Kırık ve bulanık görür. Astigmata sahip kişiler bazı nesneleri çift dahi görebilmektedir. Astigmatta ışık göze daha çok parlamaktadır.

0.50 astigmat gözlük takmak gerekir mi?

0.50 numara astigmatı olan bir kişinin gözlük takması gerekmez. Eğer günlük yaşantısında rahat edemiyorsa gözlük takması önerilir. Bazı kişilerde astigmat çok fazla rahatsız etmeyen bir durumken bazılarında ciddi şekilde rahatsız edebilir.

Astigmat büyür mü?

Astigmatın büyüme gibi bir durumu söz konusudur. Yaş ilerledikçe astigmat büyümeye devam eder. Durdurmak için gözlük, ameliyat, kontakt lens kullanılabilir. Uzakta ve yakında bulanık görmeye yol açan astigmat yaş ilerledikçe tehlikeli bir hal alabilir.

Astigmat kaç yaşında durur?

Astigmat çok fazla ilerleyen bir göz hastalığı değildir. Uzun süreler boyunca çok yavaş bir şekilde ilerler. Yaşlılığa gelindiğinde ise gözlük kullanmak hastalar için daha iyi olacaktır. Doğar doğmaz izlenen astigmat ilk 3 yaş içerisinde biraz azalabilmektedir.

Astigmat göz ağrısı yapar mı?

Astigmat göz ağrısı, baş ağrısı, bulanık görme, çift görme, göz çevresinde ağrı gibi sorunlara neden olabilmektedir. Genelde genetik olan astigmat sizi ciddi oranda rahatsız ediyorsa göz doktoruna görünmelisiniz.