Zıt (Karşıt) Anlamlı Kelime Nedir? Zıt Anlamlı Kelimeler - Sözcükler

İlkokul 4. Sınıf ders konularından olan zıt (karşıt) anlamlı kelimeler, anlam bakımından birbirinden farklı olan yani tam olarak zıddını ifade eden kelimelere denir. Türkçede, her kelimenin eş anlamlısı olmadığı gibi her kelimenin zıt anlamlısı da yoktur. Zıt anlamlı kelimeler; nitelik veya nicelik bildiren sözcükler olup sıfat ve zarf özelliğinde olan kelimelerdir.

Her dilde bir kelimenin zıddı bulunabilir. Ancak bazı kelimeler vardır ki tek başlarına kullanılırlar, bunların zıt anlamlısı yoktur.

Zıt anlamlı kelimelerle, “olumlu” ve “olumsuz” kelimeler birbiri ile karıştırılmamalıdır, çünkü bu kelimeler, zıt anlamlı kelimeler değildir. Bir sözcüğün zıt anlamlı olabilmesi için cümle içinde kullanımında her ikisinin de ya gerçek anlamda ya da mecaz anlamda kullanılması gerekir.

Aşağıdaki örnekleri inceleyerek konunun daha iyi anlaşılmasını sağlayalım.

Zıt anlamlı kelimelere örnekler:

“Uzak” – “Yakın” (İki sözcük birbirine zıt kelimelerdir. Biri “yakınlığı” ifade ederken diğeri ise “uzaklığı” ifade etmek için kullanılır.

“Soğuk” – “Sıcak” (Bu iki kelime birbiri ile zıttır. “Hava soğuk” veya “Hava sıcak” ikisi birbirinden anlam olarak farklı kelimelerdir.

“Sık” – “Seyrek” (Her iki kelime birbirine zıt anlamlıdır.)

Olumlu – Olumsuz Kelimelere örnekler:

“Gitmek” – “Gitmemek” (Bu kelimeler, zıt anlamlı kelimeler değildir. Biri olumlu, diğeri ise olumsuz kelimedir.)

“Kirli” – “Kirsiz” (Bu iki kelimeden “kirli” olan olumsuz, “kirli” olan ise olumsuz olarak kullanılmıştır. Yani “Kirli” ile “temiz” gibi birbirine zıt anlamda kelimeler değildir.

Sözcüklerin zıt anlamlı olabilmesi için cümle içinde kullanılırken “mecaz anlamda” veya “gerçek anlamda” kullanılmaları gerekir. Örnekleri inceleyelim:

“Ayşe, dün akşam bize geldi” (Burada kullanılan “geldi” kelimesi, gerçek anlamda kullanılmıştır.

“Bizim arkadaşlığımız ömür boyu gider” (Burada kullanılan “gider” kelimesi, mecaz anlamda kullanılmıştır.)

Yukarıda verdiğimiz kelime örnekleri zıt anlamlı kelimeler değil. Çünkü “gelmek” kelimesi gerçek anlamda kullanılmış, “gitmek” kelimesi ise mecaz anlamda kullanılmıştır.