Yazı Tura: Uğur Yücel’in Gazilik ve Travmayı Ele Alan Sarsıcı Filmi
Filmin Konusu ve Hikayesi
Yazı Tura, Uğur Yücel’in 2004 yılında vizyona giren, askerliğini doğuda yapan iki gencin döndükten sonra yaşadıkları travmayı anlatan etkileyici bir film. Film, bu iki gencin memleketlerine döndüklerinde karşılaştıkları zorlukları, militer kalıpları sorgulayan bir dille ele alıyor.
Karakterler ve Hikayeleri
Şeytan Rıdvan
Rıdvan, eski bir futbolcudur ve askerlik sırasında yaşadığı travmatik olaylarla mücadele etmektedir. Bir çatışma sırasında mayına basarak bacağını kaybeder ve eski sevgilisini terörist safında görerek onu istemeden vurur. Bu olay, Rıdvan’ın hem fiziksel hem de ruhsal çöküşünü başlatır.
Hayalet Cevher
Cevher, İstanbul’da yaşayan ve askerlik sırasında Rıdvan’ın mayına basmasıyla kulağını kaybeden bir gençtir. Şehre döndükten sonra bir tefecinin yanında tahsildar olarak çalışmaya başlar. Depremde ailesini kaybeden Cevher, bu olaylarla daha da derin bir travma yaşamaktadır.
Ortak Noktalar ve Travmalar
- İki karakter de askerlik sırasında mayın patlamasıyla fiziksel sakatlıklar yaşamıştır.
- Her ikisi de "düşman" olarak gördükleri kişilerin aslında hayatlarına yakın kişiler olduğunu öğrenir.
- Hem Rıdvan hem de Cevher, gazilik unvanının toplumdaki algısını farklı şekillerde deneyimlemektedir.
Filmde İşlenen Temalar
Yazı Tura, dönemin birçok sosyal ve politik sorununu irdelemektedir:
- PKK terörü ve Türk-Kürt ayrımcılığı
- Rum-Türk ilişkileri ve azınlıkların sorunları
- 17 Ağustos İzmit Depremi’nin etkileri
- Gazilik ve travma sonrası stres bozukluğu
- Eşcinsellik ve toplumsal önyargılar
- Uyuşturucu bağımlılığı ve mafya ilişkileri
Filmin Sosyolojik ve Psikolojik Derinliği
Film, doğuda askerlik yapıp gazi olan kişilerin fiziksel ve psikolojik zorluklarla sivil hayata uyum sağlamaya çalışmasını ele alır. Rıdvan ve Cevher’in savaş sonrası travmaları, toplum tarafından yeterince anlaşılmamış ve bu durum onların sosyal hayatta bocalamalarına neden olmuştur.
Militarist Kalıpların Sorgulanması
Film, 1990’lar Türkiye’sinde devlet ideolojik aygıtlarının PKK’yı "en büyük düşman" olarak gösterdiği bir dönemi eleştirel bir bakış açısıyla inceliyor. Rıdvan ve Cevher’in yaşadıkları olaylar, bu düşman algısının aslında ne kadar yanıltıcı olabileceğini gözler önüne seriyor.
Filmin Vurucu Yanları
- Rıdvan’ın gazilik unvanına rağmen mazur görülme beklentisi ve toplumdaki ötekileştirilmiş konumu
- Cevher’in sivil hayattaki bocalamaları ve tren sahnesindeki kaotik ruh hali
- İkilinin askerlik öncesi hayallerinden ne kadar uzaklaşmış olduklarının fark edilmesi
Yazı Tura, dönemin militarist kalıplarını sorgulayan, toplumsal sorunlara ışık tutan nadir bir Türk filmi olarak öne çıkıyor. Uğur Yücel’in bu eseri, gazilik statüsünün sadece fiziksel değil, derin psikolojik etkilerini de gözler önüne sererek, savaşın ve çatışmanın her iki taraf için de ne kadar yıkıcı olabileceğini hatırlatıyor.
