Sarkoidoz Nedir, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Sarkoidoz Nedir?

Sarkoidoz hastalığı, bağışıklık sisteminin anormal çalışmasından dolayı ortaya çıkan, vücudun çeşitli yerlerinde iltihaplanmaya neden olan bir hastalıktır. Hastalık başta akciğer olmak üzere birçok organda belirtilere yol açabilir. Daha çok kadınlarda ve 20 ile 40 yaş aralığında görülmektedir.

Sarkoidoz nedeni tam olarak bilinmeyen, multisistem (yani birçok sistemi tutan) gramlamatöz bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Sarkoidoz hastalığında tutulan organlarda küçük mikrobik olmayan iltihaplı hücre yığınları oluşmaktadır. Bu yığınların birleşmesiyle de granülom adı verilen nodüler ortaya çıkabilir.

Hastalığın en çok hedef aldığı organ akciğerdir. biriken iltihaplar akciğer dokusunda bozulmalara yol açabilir. Belirtileri farklı hastalıklarla karıştırılabilir.

bazı mesleklere sahip insanların bu hastalığa daha çok yakalandığı görülmektedir. Bu meslekler itfaiyeciler ve fotokopicilerdir. Bu araştırmaya karşıt yaklaşımlar olsa da genellikle böyle olduğu görülmektedir. Enfeksiyon etkileri, sarkoidoz gelişiminde etkili olduğu düşünülmektedir. Araştırmalara göre ABD'de görülme sıklığı 100.000'de 6 civarı olarak belirlenmiştir. Ayrıca siyahi insanlarda beyazlara göre daha sık görülmektedir.

Sarkoidoz Neden Olur?

Sarkoidozun nedeni tam olarak bilinmese de genetik geçiş, ırk, cinsiyet ve yaş gibi faktörler sarkoidozun nedenleri arasında sayılır. Hastalığa sahip bir aile bireyi varsa çocukta da bu hastalık görülebilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür ve 20'li yaşlardan sonra ortaya çıkar. Afrika kökenli kişilerde hastalığın görülme oranı daha yüksektir.

Sarkoidoz hastalığının nedeni halen tam olarak bilinememektedir. Bu konudaki araştırmalar halen devam etse de genellikle genetik yatkınlık sebep olarak ön plana çıkmaktadır. Aile içinde daha sıklıkla ortaya çıkma ihtimali fazla olduğu için, hastalığın kalıtımsal olduğundan şüphelenilmektedir.

Sarkoidoz Evreleri

Sarkoidozun şiddetine göre evreleri bulunur. Sarkoidoz hastalığında hasta dokuda mikroskobik küçük düğümler oluşmaktadır. Bu düğümler en fazla sıklıkla lenf bezlerinde ve akciğerlerde görülür. Ardından en çok görülen bölge sıklığını sırasıyla karaciğer, göz, kalp, iskelet, deri ve ilikler takip eder.

Sarkoidoz evrelerinde yer alan tip 0'da akciğer grafisi normal çıkar, diğer organlarda granülom görülebilir. Tip 1'de lenf düğümlerinin genişlemesi görülür. Tip 2'de buna akciğerde ödem ve sıvı birikmesi eşlik eder. Tip 3'te akciğer rahatsızlıkları ortaya çıkabilir. Tip 4 ise son evredir, akciğerdeki hava kesecikleri sertleşir ve organ vücudun oksijen ihtiyacını karşılayamaz hale gelir,

Sarkoidoz Belirtileri Nelerdir?

Sarkoidoz hastalığının belirtilerini sıralayalım; halsizlik, güçsüzlük, zayıflama, nefes almada güçlük, eklem iltihaplanmasına bağlı olarak bileklerde ağrı, gözde iltihaplanma, öksürük, hazımsızlık, karın şişliği, kızaran cilt lekeleri, nöbetler, bağ arısı ve işitme kayıpları sarkoidoz hastalığının belirtileri arasında yer alır.

Sarkoidoz belirtileri hastalığın tutulum gösterdiği yere bağlı olarak da değişir. Sindirim sistemini etkilerse sindirim sistemi sorunları yaşanır, akciğer etkilenirse nefes darlığı gibi sorunlar meydana gelir.

Hastalık bazı vakalarda hiç belirti de vermeyebilir. Bu tür durumlar başka bir hastalık ya da muayene için çekilen akciğer filmi gibi testlerde de oraya çıkabilmektedir. Tanı konulan hastaların çoğu kendiliğinden de iyileşebilmektedir.

Sarkoidoz Teşhisi Nasıl Yapılır?

Sarkoidoz teşhisinde akciğer filmi, bronkoskopi, akciğer, dudak ve lenf bezi biyopsisi kullanılmaktadır. Birçok sistemi tutabilen bir hastalık olduğu için hastanın öyküsü ve fizik muayenesi çok önemlidir. Sıklıkla her iki akciğerdeki lenf nodülü büyümesi ve akciğer tutulumu ile ortaya çıkmaktadır.

Kesin teşhis ise mikroskobik inceleme ile mümkündür. Ayrıca akciğer sıvısı alınarak, analizi yapılmalabilir. Lenf bezeleri akciğer dokusu, karaciğer, deri ve diğer organlarda görülen değişimler doku alınarak analizi yapılır ve kesin teşhis konulur.

Sarkoidoz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kesin bir çözümü bulunmayan sarkoidozun tedavisinde hastada gelişen komplikasyon ve sorunlara göre müdahale yapılır. Hastalığın neden olduğu sorunlar çeşitli tedavi yöntemleriyle iyileştirilmeye çalışılır ve hastanın yaşam kalitesine katkıda bulunulur. Hastada durum kötüleşirse kortizon tedavisi uygulanabilir.

Sarkoidoz hastalığı genellikle tedaviye ihtiyaç duyulmadan kendiliğinden yok olmaktadır. Ancak bu süreç içerisinde hastanın doktor kontrolünde olması gerekir. Doktor tarafından hasta 12 ay süre ile izlemeye alınır ve bu süre içinde hastalıkta herhangi bir ilerleme olmaz ise tedaviye gerek duyulmaz.

Sarkoidoz ilerlerse ne olur?

Sarkoidoz ilerlerse eklem iltihabı, deride lezyon ve ciddi akciğer komplikasyonlar, sinir sistemi sorunları ve kalp rahatsızlıkları yaşanabilir. Bu sebeple sarkoidoz hastalarının doktor kontrolünde olması ve sık sık durumlarının belirlenmesi gerekmektedir. Uzman doktorlar hastalığın gidişatına göre önlemler alabilir.

Sarkoidoz mu kanser mi?

Sarkoidoz lenfoma ve tüberküloz gibi kanserlerle karıştırılabilir ancak kanser değildir. Belirtiler kanser belirtilerine benzediği için önce çok fazla endişe yaratır. Teşhis için birçok test ve tahlil gerekebilir. Birçok test hastalığın kanser gibi ciddi hastalıklarla karışmaması için yapılmaktadır. Testler sonucunda kesin teşhis konulabilir.

Sarkoidoz baş dönmesi yapar mı?

Sarkoidoz hastalığı vücuttaki birçok organı etkileyebilir ve belirtiler buna göre farklılık gösterir. Etkilenen organlar arsında kalp varsa sarkoidoz baş dönmesine de neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra bağ ağrısı da sarkoidoz belirtileri arasındadır. Sinir sisteminin etkilendiği durumlar da aynı belirtileri gösterebilmektedir.

Sarkoidoz kalıtsal mıdır?

Sarkoidozla ilgili yapılan birçok araştırma bulunur. Bu araştırmalara göre sarkoidozun kalıtsal bir hastalık olduğu düşünülmektedir. Eğer aile bireylerinde sarkoidoz hastası varsa çocuklarda da ileriki yaşlarda sarkoidoz görülme olasılığı 5 kat fazladır. Araştırma sonuçları hastalığın genetik geçişli olduğuna işaret eder.

Sarkoidoz hastası çalışabilir mi?

Sarkoidoz hastaları fiziksel olarak zorlanmadıkları işlerde rahatlıkla çalışabilirler. Bazı tedaviler uygulanarak sarkoidozun belirtileri azaltılabilir, bu sayede kişi günlük yaşamını rahatlıkla sürdürebilir ve yaşam kalitesini artırabilir. Ancak sık sık doktor kontrolüne gitmesi ve hastalığın ilerleme durumunun takip edilmesi gereklidir.

Sarkoidoza hangi bölüm bakar?

Sarkoidoz vücudun birçok bölümünü etkileyen bir hastalık olduğu için hastalıkla ilgilenen bölümler de farklılık gösterebilir. Daha çok akciğer tutulumu görüldüğünden birçok hasta, göğüs hastalıklarına başvurur. Eğer hastalık göz ya da sinir sistemini etkiliyorsa bu bölümlere de başvurulabilir.