Nedeni hala bilinmeyen ve genellikle genç erişkinlerde görülen, MS (Multipl Skleroz) hastalığı, beyin ve merkezi sinir sistemi hastalığıdır.
Nedeni hala bilinenemekle birlikte genetik ve çevresel etkenlerden dolayı ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemi kişinin kendi hücrelerini tanıyamaması sonucunda vücudu yabancı madde olarak algılayarak yok etmeye başlar.
MS, sinir sistemi hastalığı olmasından dolayı sinir sistemini kapsayan beyin, beyincik, beyin sapı ve omurilikte hasarlar görülür. Kişide zamanla yürüme, konuşma, görme, denge, duyularda bozulmalar ve yetersizlik görülür. İlerleyen zamanlarda ise idrar tutamama ve felç olma riski artar.
MULTİPL SKLEROZ NE DEMEK?
MS, beyin ve omuriliğe bağlı olarak vücudun birçok yerini kapsayan ve etkileyen bir hastalık olduğundan dolayı Multipl yani çoklu, hasar gören dokuların patolojik olarak sertleşmesinden dolayı ise Skleroz denmektedir. Bunun sonucunda beyinde plak(doku bozukluğu) adı verilen tabakaların oluşmasıyla MS oluşmaktadır.
MS TANISI NASIL KONUR?
MS tanısı konulabilmesi için ayrıntılı bir nörolojik muayene yapılması gereklidir. MS’i taklit edebilen birçok hastalık mevcuttur. Bazen yapılan birçok test ve tanı yöntemlerine rağmen uzmanlarca tanının kesinleştirilmesi güç olabilmektedir.
Hastanın MR’ı çekilerek hastalık nedeniyle oluşan plakların durumu araştırılır.
Hastalığın teşhis aşamasında belden su alınarak beyin omurilik sıvısı incelemesi yapılır. Bu işlem tamamiyle zararsızdır. Bu testte, omuriliği çevreleyen sıvının içeriğine bakılır.
MS ÇEŞİTLERİ
Atak ve İyileşmelerle Giden MS
MS’lilerin %90’ında görülmektedir. Bu MS tipinde ataklar ortaya çıkar ve ataklarda kısmen veya tam olarak iyileşme görülür.
Atakların ne sıklıkla gelebileceğini bilmek mümkün değildir. Bazen yılda 2-3 kere olabilirken bazen de 15-20 yılda bir gerçekleştiği görülmektedir.
İkincil İlerleyici MS
Bu MS tipinde ataklara çok fazla rastlanmaz ve hastalık düzenli bir şekilde ilerler.
Birincil İlerleyici MS
Hastaların %10-15’i arasında görülmekle birlikte sinsi ilerleyen MS tipidir. İlerleme hızı kişiye göre değişkenlik göstermekle birlikte yavaşça ilerlemektedir. Hasta yıllar içinde gittikçe kötüleşir.
Yenileyici İlerleyici MS
Hastaların %5’inden daha az bir kısmında görülür. Bu tip MS’te ataklara çok sık rastlanmazken hastalık sinsi bir şekilde ilerler.
ATAKLARIN TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Ms hastalığında tedaviye erken başlanılması önemlidir. Böylece olumsuz sonuçların daha kolay önlenmesi sağlanır. Hastalığı tamamen ortadan kaldıracak herhangi bir ilaç veya tedavi şekli yoktur. Kortizon tedavisi ile hastalığın etkin bir şekilde tedavisine yardımcı olur.
Bu tedavi yöntemi yalnızca ataklar sırasında kullanılır. Atakların kısa sürmesi veya tamamen düzelmesi için hastaya yüksek dozda kortizon tedavisi uygulanır.
Tedavide genellikle 1000 mg kortizon damardan uygulanır. Bu tedavi 3-10 gün süreyle devam etmektedir.
KORTİZON TEDAVİSİNİN YAN ETKİLERİ
Kortizon tedavisi sonucunda oluşabilecek yan etkiler içinde, enfeksiyonlara yatkınlık, halsizlik, tansiyonda ve kan şekerinde yükselme, mide ve bağırsak ülserleri, kemik erimesi, kilo alma gibi etkiler bulunur. Bu nedenle hastaların düzenli olarak takip edilmesi gerekir.
Kortizon tedavisi gören hastaların düzenli olarak kan şekeri ve tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Beslenmelerinde tuzsuz ve şekersiz besinlere yer vermeleri yan etkilerin gelişmesini önleyebilir. Ayrıca hastaların yılda bir defa kemik ölçümü yaptırması, midelerini korumak için ilaç kullanması tavsiye edilir.
MS BELİRTİLERİ
• Vücut hareketlerinde düzensizlik,
• Bulanık yada çift görme,
• Kaslarda istem dışı kasılma ve gevşeme,
• Konuşma bozukluğu,
• Yorgunluk,
• Vücudun tek taraflı felç geçirmesi,
• Dizkapağı refleksinde bozukluk,
• Vücudun çeşitli bölgelerinde karıncalanma hissi, uyuşma ve his kaybı,
• Sık idrar yapma ve idrar kaçırma,
• Koordinasyon bozukluğu,
• Denge problemi ve baş dönmesi gibi bulgulara rastlanır.
NeOldu.com / Cansu YAVAŞ
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.