Karaciğer Nakli Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Karaciğer Nakli Nedir?
Canlı vericiden karaciğer nakli; alıcının hasta karaciğeri tamamen çıkarıldıktan hemen sonra canlı vericiden alınan karaciğer parçasının alıcıya transferidir. Sevdiğiniz birine iyilik yapabilmek, ona hastalığından kurtulma şansı vermek, onu hayata döndürme imkanını sağlamak kadar tarifsiz bir duygu olamaz.
Karaciğerinizin bir parçasını bağışlamaya karar verdiğinizde öncelikle sizin sağlığınızın zarar görmemesi için çok ayrıntılı incelemeler yapılacaktır. Bu incelemeler sırasında size zarar verebilecek en ufak bir şüphe duyulursa organ bağışınız kabul edilmeyecek, durum size ve yakınınıza bildirilecektir.
Karaciğer Nakli Riskli Midir?
Organ nakilleri içerisinde en riskli, komplikasyonu çok, uzun ve zor bir ameliyat olan karaciğer naklidir çünkü karaciğer vücudun en büyük organıdır ve hasta siroz olduğu zaman vücutta ekstra organlar ve damarlar teşekkül ediyor.
Dolayısıyla kanlı bir ameliyat gerçekleşmiş oluyor. Karaciğer çalışmadığı için hastanın kanı pıhtılaşmıyor. Karaciğer iki yerden damar alıyor: Portal ve atardamar. Aynı zamanda kalbe giden damarın birleştirilmesi gerekiyor.
Yüzlerce dikiş atılır ve birinde hata yapılması problem yaratmaya yeter. Riskli bir ameliyattır ama işinin ehli olan biri rahatlıkla bu ameliyatı gerçekleştirebilir.
Karaciğer Nakli Yapılacak Hastaya Uygulanan Testler
Dişte çürük olmaması gerekir çünkü ileride enfeksiyon meydana getirebilir. Akciğer kontrolü yapılır. Kardiyoloji konsültasyonlarından geçirilir. Gerekirse anjiyo yapılır. Yemek borusu ve kalın bağırsağı incelenir.
Karaciğere giden ve karaciğerden çıkan damarların büyüklüğü öğrenilir. Karaciğer hastalarında ekstra damarlar teşkil ettiği için bilinmelidir. Karaciğerle uyum sağlayabilecek detaylar öğrenilmelidir. Dalağın çıkarılıp çıkarılmayacağı bilinmelidir.
Karaciğer Veren Kişiye Uygulanan Testler
Karaciğer verecek olan kişiye tüm kan ve idrar testleri, tümör markerleri (belirleyicileri), karaciğer testleri, viral hepatit testleri, bulaşıcı hastalık (aıds gibi) testleri, akciğer grafisi, kalp grafisi, gerekirse ekokardiografi, karın ultrasonografi, karaciğer hacmi için bilgisayarlı tomografi, safra yolları için magnetik rezonans kolanjiografi testleri yapılır.
En istenmeyen durum sağlam bir kişiyi sakat bırakmaktır. Vericinin ameliyatı çok risklidir. En ufak bir hata yapılmamalıdır. En ufak bir şüphe varsa karaciğerinin bir parçasını verecek kişi reddedilir, başka bir kişiye bakılır. Bu durumda hasta olan kişiye fayda sağlanamayabilir ama sağlam olan birini hasta etmek doktorlar tarafından tercih edilmeyen durum olacaktır.
Karaciğer Naklinde Karaciğerin Ne Kadarı Nakledilir?
Split denilen ikiye ayırma işlemi vardır. Karaciğerin sol lobu küçük bir çocuğa, geri kalanı başka birine nakledilir. Organ veren kişiler olursa karaciğerin takılacağı kişiye yetecek büyüklükte bir kısmının alınması gerekiyor yoksa hasta karaciğer yetmezliğinden hayatını kaybeder.
Eğer organı veren kişinin karaciğeri tamamen normal ise yüzde 75-80’i hastaya nakledilirse, geri kalanı organı veren kişinin hayatını devam ettirmesine yetecektir.
Karaciğer Naklinde Doku Reddi Nedir?
Böbrekte sıkça olan bu duruma karaciğerde çok sık rastlanmaz. İlaçlarla bu önlenebilir. Karaciğeri reddetme nedeniyle kaybedilen hastaların sayısı yüzde 5’in altındadır. Doku reddinde ise nakil yapılamaz.
Karaciğer Nakli Nasıl Yapılır?
Karaciğer özel solüsyonlarla temizlenmiş buz içerisinde hastaneye getirilir ve karaciğeri çıkarılan sirozlu hastaya nakledilir. Karaciğer iyi çıkartıldıysa nakledilen kişide hemen çalışmaya ve kan pıhtılaşmaya başlar. 15-20 dakika sonra karaciğer safra yapmaya başlar. Bu hasta yüzde 99 yaşayacaktır.
Karaciğer nakli olan insan ne kadar yaşar?
Karaciğer naklinden sonra kişinin durumu karaciğer yetmezliğine neden olan durumlar da dahil olmak üzere birçok etmene bağlı olmaktadır. Hastaların %88'i nakilden sonra bir yıl yaşarken %73'ü en az 5 yıl yaşamaktadır.
Karaciğer nakli riskli mi?
Karaciğer nakli olan bireyler hiçbir sağlık sorunu yaşamazlar. Çok nadiren ameliyat sırasında gelişen komplikasyonlar nedeniyle karaciğeri besleyen damar tıkanıklıkları, sarılık gibi problemler kalıcı sekeller oluşturabilir.
Karaciğer naklinde kimler verici olabilir?
Karaciğer naklinde kişinin verici olabilmesi için çeşitli testlerden geçirilir. Tüm testlerin sonucu sorunsuz çıktığı taktirde kişi verici olabilir. Hasta ile donör arasında dördüncü dereceye kadar akrabalık ilişkisi bulunması da nakilin başarı oranını yükseltmektedir.
Karaciğer nakli için ne gerekli?
Donörler 18 ile 60 yaş arasında olmalıdır. 18 yaşını doldurmuş, akli dengesinde bir problem olmayan, sağlık sorunu yaşamayan kişiler donör olabilir. Vericinin temel amacı alıcıya yardımcı olmaktır. Hiçbir dış baskı olmadan, tehdit veya para karşılığı bu işi yapmamalıdır.
Karaciğer nakli fiyatı ne kadar?
Karaciğer naklinin fiyatı 84.000 TL'den başlayarak ilerlemektedir. Karaciğer verecek olan kişiye birçok test yapılır, testlerden sorunsuz geçtiği taktirde nakil yapabilir. Karaciğer naklinde alınan kısım yaklaşık %60 civarındadır.
Kimler karaciğer donörü olamaz?
Karaciğer naklinde bazı kişiler verici olamaz. Alkol veya madde bağımlıları, aşırı kilolu bireyler, 60 yaşından büyük, 18 yaşından küçük olanlar, kanser tanısı alan kişiler, psikiyatrik bozukluğu olan kişiler, gönüllü olmayanlar karaciğer donörü olamaz.
