Kalbin Görevi Nedir, Nasıl Çalışır ve Bölümleri Nelerdir?

Kalbin Görevi Nedir?

Kalbin görevi en kısa tanımıyla vücuda kan pompalamaktır. Kalbimizin sağ yarısı, kirli kanı akciğerlerimize gönderir. Buna küçük dolaşım denir. Kalbin sol yarısı ise oksijenlenmiş bu temiz kanı, vücudumuza pompalar. Buna da büyük dolaşım adı verilir. Böbreklerden biri alınırsa veya karaciğerin yarısı alınırsa kişi hayatına devam edebilir fakat kalp bir tanedir ve çalışmazsa yaşayamayız.

Sağlıklı birinin kalbi dakikada ortalama 60 ile100 kez arasında atar. Yaşamak için damarlarımızın içinde belirli bir basıncın olmasına ihtiyaç duyarız. Kalp, bu basıncı sağlar. Kalp bir süre atmadığında bile damarların içindeki bu basınç neredeyse sıfıra düşeceği için kişi bayılır.

Kalp Nasıl Çalışır?

Kalp, elektrikle çalışır. Sol kulakçığın içerisinde sinoatriyal düğüm denilen 1-2 mm büyüklüğünde minik bir elektrik trafosu vardır. Kalbin içerisindeki elektrik uyarısı, kalp kası hücrelerinin kasılmasını sağlar. Dakikada yaklaşık 50 ile 190 arasında elektrik uyarısı verilir. Uyu, sinirlenme ve efor sarf etme durumunda vücudumuzun kan ihtiyacı farklılaştığı için kalp hızı farklılık gösterir.

Kalbin Bölümleri Nelerdir?

Vücut için hayati bir öneme sahip olan kalp, tüm dokulara kanın ulaşmasını sağlayan bir organdır. Sanıldığı gibi göğüs boşluğunun solunda değildir; aşağı yukarı tam ortada, kemiğin hemen arkasındadır. Ortalama yumruk büyüklüğünde bir organdır. Erkeklerin kalbi yaklaşık 340 gram kadar iken kadınlarda biraz daha azdır.

Kalpte kulakçık adı verilen iki boşluk ve hemen onun altında da karıncık adı verilen iki boşluk vardır. Bu dört boşluk sayesinde kalp dört gözlü bir oda gibidir. Kalbin bölümlerinde sıkılan kan, kasların kasılıp gevşemesiyle ileri doğru itilir. Böylece kan dolaşımı sağlanmış olur.

Kalpte kan pompalama gibi önemli görevleri yapan birçok bölüm yer alır. Bu bölümlerin her biri farklı görevler üstlenir. Bu hayati organın bölümlerini birlikte inceleyelim.

İşte kalbin bölümleri:

Kalp Kapakçığı

Kalp kapakçığı, kalbin her kasılmasıyla açılıp kapanan ve bu sayede kan akışını yönlendiren bir yapıdır. Kalpte 4 adet kapakçık yer alır. Kasılıp gevşeme sırasında biri açılırken diğeri kapanır. Böylece kan, kapakçıkların içine kaçmaz ve doğru yönlendirilir. Kapakçıkların görevi, kalp odaları arasında kan geçişleri olurken kanın geri kaçmasını önlemektir.

Kalbin içinde, kirli karbondioksitli kanı akciğerlere, akciğerlerden gelen temiz kanı tüm vücudumuzda pompalayan iki ayrı pompa sistemi bulunmaktadır. Bu pompalar arasında kan geçişleri olurken kanın geri kaçmasını önlemek için akış yönüne doğru açılan tek taraflı kapakçıklar vardır.

Mitral kapak açıldığında kan, yukarıdan aşağı geçiş yapar. Buradan kan ana damarlara giderken tekrar yukarı çıkmaması için mitral kapak kapanır. Aynı şekilde benzer kapak akciğere giden kanı da kontrol eder. Akciğere kanın gönderilmesi sırasında geri kaçmayı önlemek için triküspit kapak kapanır.

Kalp Damarları

Kalbi besleyen 3 damar bulunur, bunlardan ikisi sol ana damarın ikiye ayrılan halidir. Sağda yer alan atardamar yani koroner arter, kalbin iki karıncığı arasında yer lan sağ kulakçık ve ventriküle oksijen yani kan sağlar ve orayı besler. Sol ana damardan ayrılan ve solda bulunan Cx arter ise kalbin yan ve arka kısmına kan taşır. Sol ana damardan ayrılan diğer damar olan LAD ise kalbin ön yüzünü beslemekle görevlidir.

Aort damarı ise kalpten çıkan ana damardır. Bu damar, vücuttaki tüm atardamar ağını besler, tüm dokulara oksijen bakımından zengin kan taşır ve böylece dokuların beslenmesini sağlar. Vücuttaki en büyük ve en önemli damar aort damarıdır.

Vücutta biriken kirli kan, kalbin sağ kulakçığına gelir. Daha sonra kalbin sağ karıncığına iner ve bir damar aracılığıyla akciğerlere gider. Kirli kanın akciğere taşınma işlemini pulmoner damar gerçekleştirir. Akciğerlerde temizlenen kan, kalbin sol kulakçığına gelir ve mitral kapaktan sol ventriküle, oradan da aorta gider.

Aort damarı ise kalpten çıkan ana damardır. Bu damar, vücuttaki tüm atardamar ağını besler, tüm dokulara oksijen bakımından zengin kan taşır ve böylece dokuların beslenmesini sağlar. Akciğerde temizlenen kan, bu damar aracılığıyla yeniden vücuda yayılır. Vücuttaki en büyük ve en önemli damar aort damarıdır.

Kalp Kası (Miyokard)

Miyokard denilen kalp kası kalbin büyük bir kısmını oluşturur ve kalbin kasılıp gevşemesinde görevlidir. Bu kas, kolumuz ve bacağımızdaki çizgili kaslar gibi beynimiz tarafından isteğimizle çalıştırılmaz. Otonom sinir sistemi tarafından kontrolümüz dışında çalıştırılır. Bu yüzden kalbimizin hızını kendimiz ayarlayamayız.

Kalbimiz bir efor harcarken veya heyecanlandığımızda hızlı çalışır. Uyurken veya dinlenirken oksijen ihtiyacımız azaldığından kalbimiz de yavaşlar. Kalp kası çok güçlü bir kastır. Kalbimiz günde yaklaşık 100.000 kez atar ve saatte 340 litre kanı dışarıya, aorta pompalar. Koşarken bu kapasite daha da artar ve kalbimiz bir saatte 2500 litre kadar kan pompalar.

Kalp Zarı (Perikard)

Perikard kalbin dış yüzeyini saran bir zardır. Kalp zarı denilen bu iki tabakalı oluşum, kalbi dış organlardan koruyan bir kese görevini görür. Kalbin hemen üzerini saran daha ince zar tabakası ile diğer zar tabakasının arasında perikard sıvısı denilen saydam sıvıyı içeren bir boşluk mevcuttur.

Perikard sıvısı sayesinde kalbimiz hareket ettiği zaman iki kalp zarı birbirinin etrafında oynar ve kalbin hareket etmesi sırasında herhangi bir sürtünme ortaya çıkmaz.

Kalp ağrısı neden olur?

Kalp ağrısı nedenleri arasında kalp krizi, kalp zarı hasarı ve iltihabı, damar tıkanıklıkları ve yırtılmaları, kalp kapakçığı sorunları gibi birçok kalp rahatsızlıkları bulunur. Bu belirtilere yorgunluk, nefes darlığı ve çarpıntı gibi belirtiler de ekleniyorsa durum ciddi olabilir. Kısa sürede kardiyolojik muayene yapılması önemlidir.

Kalp sıkışması neden olur?

Kalp sıkışması hipertansiyon, yorgunluk, uyku bozuklukları, stres, diyabet, tiroit bezi rahatsızlıkları, aşırı alkol ve sigaradan kaynaklanabilir. Bununla birlikte kalp sıkışması kardiyovasküler hastalıklardın da habercisi olabilir. Birçok nedene işaret edebilen bu belirti için doktora başvurmak gerekir.

Kalp ritim bozukluğu nedir?

Diğer adı aritmi olan kalp ritim bozukluğu, kalbin çalışma düzeninin bozulması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Kalp çok yavaş, hızlı ve düzensiz aralıklarla atabilir. Bu düzensizlikler fazla yaşandığında hayati riskler oluşturabilir. Düzensiz ritimler nedeniyle vücut tam olarak kanla beslenemez ve bayılma ve nefes darlıkları ortaya çıkabilir.

Koroner arter hastalığı nedir?

Koroner arter hastalığı, kalbi besleyen damarlarda oluşan tıkanıklık ve daralmalar sonucu ortaya çıkan rahatsızlıktır. Genelde kolesterol gibi damarlarda yağ gibi plaklar biriktiren hastalıklar nedeniyle ortaya çıkar. Koroner arter hastalığına sahip kişilerde kalp krizi ve ölüm riski çok yüksektir.

Kardiyak arrest nedir?

Kardiyak arrest kalbin kasılıp gevşeme görevinin durması ve kalbin tamamen hareketsiz kalması durumudur. Kalp krizi ile karıştırılsa da aynı değildir. Kalp krizinden sonra yaşanabilecek bir durumdur. Kalp hastalıkları nedeniyle yaşanabileceği gibi kalbin dışında farklı hastalık, komplikasyon ve kazalar sonucunda da oluşabilir.

Kalp hastalıklarına hangi bölüm bakar?

Kalp hastalıkları için hastanelerin kardiyoloji bölümlerine başvurmak gerekir. Bu bölümlerde yer alan kardiyologlar kalp hastalıkları için hastayı muayene edebilir ve gerekli testleri yapabilir. Eğer hastalık ilaçla çözülmezse, hasta cerrahi müdahale için kalp ve damar cerrahisi bölümlerine de yönlendirilebilir.