Azospermi Nedir? Nedenleri ve Tedavisi Hakkında Bilgi

Erkekte infertiniteye (kısırlık) neden olan semende sperm olmaması durumu azoospermi, ya doğumda mevcut olan bir hastalık ile ya da yaşamın daha ileri bir döneminde ortaya çıkabilir. Bu içeriğimizde azospermi hakkında bilinmesi gerekenlerden bahsettik.

İşte azospermi hakkında her şey...

Azospermi Nedir?

Azospermi, erkeklerde sperm yokluğu anlamına gelen bir tıbbi durumdur. Erkeklerin üreme sistemi, testislerde sperm üretir ve bu sperm, ejakülasyon yoluyla vücuttan atılır. Ancak azospermik erkeklerde, bu sperm üretimi tamamen durmuştur ya da çok düşük seviyelerde kalmıştır, bu nedenle ejakülasyon yoluyla hiç sperm atılmaz.

Azospermi, birçok farklı faktörden kaynaklanabilir. Bu faktörler, genetik yatkınlık, enfeksiyonlar, hormon dengesizlikleri, testis hasarı, geçirilmiş cerrahi işlemler ve çevresel faktörler gibi birçok farklı etkeni içerir.

Azospermi, erkeklerin doğurganlığı üzerinde doğrudan bir etkisi olabilir. Sperm olmaması durumunda, doğal yolla çocuk sahibi olma şansı oldukça düşüktür. Ancak azospermik erkeklerde doğurganlık seçenekleri hala mevcuttur. Bu seçenekler arasında, spermleri direkt testislerden almak, donör spermi kullanmak veya bir erkek üreme dokusunu başka bir erkeğe nakletmek yer alabilir.

Azospermi belirtileri, genellikle sperm yokluğuna işaret eden hiçbir semptom göstermez. Bu nedenle, azospermi genellikle başka bir nedenle yapılan bir semen analizi sonrası tespit edilir.

Azosperminin Nedenleri Nelerdir?

Azospermi, erkeklerde sperm yokluğuna yol açan bir durumdur. Bu durumun birçok farklı nedeni olabilir. İşte, azospermiye yol açabilecek bazı yaygın nedenler:

Genetik Faktörler

Bazı genetik faktörler, azospermiye neden olabilir. Örneğin, Klinefelter sendromu, Y kromozomunda bir anormallik nedeniyle erkeklerde azospermiye neden olabilir. Diğer genetik hastalıklar da, üreme sistemi gelişimindeki sorunlardan dolayı azospermiye yol açabilir.

Enfeksiyonlar

Üreme sistemi enfeksiyonları, sperm üretimini olumsuz etkileyebilir ve azospermiye neden olabilir. Örneğin, kabakulak gibi viral enfeksiyonlar, epididim veya testislerde iltihaplanmaya neden olarak sperm üretimini engelleyebilir.

Hormonal Denge Bozukluğu

Hormon dengesi bozulduğunda, testislerdeki sperm üretimi de etkilenebilir. Örneğin, hipofiz bezi veya hipotalamus bozukluğu, testosteron üretimini azaltarak azospermiye neden olabilir.

Testis Hasarı

Testislerde meydana gelen hasarlar, sperm üretimini engelleyebilir ve azospermiye neden olabilir. Testis hasarı, travma, cerrahi işlem, radyasyon tedavisi veya kimyasal maruziyet gibi çeşitli nedenlerle oluşabilir.

Obstrüksiyon

Sperm üretimi normal olsa bile, bazen obstrüksiyon veya tıkanıklık nedeniyle spermler dışarı atılamaz. Bu durumda, azospermiye neden olabilir. Örneğin, vas deferens tıkanıklığı, retrograd ejakülasyon veya prostat bezi hasarı gibi faktörler spermlerin çıkışını engelleyebilir.

İlaç Kullanımı

Bazı ilaçlar, sperm üretimini etkileyerek azospermiye neden olabilir. Örneğin, kemoterapi ilaçları, steroidler veya antidepresanlar, sperm üretimini azaltabilir.

Azospermi, erkeklerin doğurganlığı üzerinde doğrudan bir etkisi olan bir tıbbi durumdur. Azospermiye neden olan faktörleri anlamak, tedavi için doğru yaklaşımı belirlemeye yardımcı olabilir. Eğer azospermi şüphesi varsa, bir doktora başvurarak sebeplerin belirlenmesi ve tedavi için bir yol haritası çizilmesi önemlidir.

Azospermi Türleri Nelerdir?

Azospermi genel olarak tıkanıklığa bağlı olan ve olmayan olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Bunlar tıkanıklığa bağlı olan ve olmayan azospermdir.

Tıkanıklığa Bağlı Azosperm

Tıkanıklığa bağlı azospermi doğuştan sperm kanalarının bir bölümünün eksikliği, genital enfeksiyonlar ve cerrahi girişimler sonrası gelişmektedir. Üretra dediğimiz idrar yoluna ulaşamayan spermler, bu yolda olan bir tıkanıklık sebebiyle atılamaz.

Tıkanıklığa Bağlı Olmayan Azosperm

Tıkanıklığa bağlı olmayan azospemiler ise genetik bozukluklar, testislerin doğuştan yukarıda kanallarda kalması, testis torsiyonu, bazı enfeksiyonlar ve radyasyona bağlı olarak gelişebilir.

Tıkanıklığa bağlı azospermilerde, kanalların açılması için bazı cerrahi girişimler denenebilmektedir. Ancak cerrahi girişim sonucu başarı sağlanamayan hastalarda tedavi, cerrahi yolla sperm elde edilmesi ve mikroenjeksiyon uygulanması olmaktadır. Cerrahi yolla elde edilen spermlerle aşılama veya normal tüp bebek uygulaması yapılabilse de başarı şansı düşüktür.

Azospermi Tanısı Nasıl Konur?

Dünya Sağlık Örgütü tarafından konulan kriterlere göre azospermi tanısı konması için en az iki meninin ayrı mikroskobik incelemesi yapılması gerekir. Bu hastalıkta sorun genellikle, sperm kanallarının açık olmasına rağmen testislerde olgun sperm üretiminin gerçekleşmemesinden ortaya çıkmaktadır.

En az 1 ay ara ile alınan meni örneklerinde sperm bulunmadığı takdirde azospermi tanısı konabilir. Ayrıca hastalık teşhis edilirken testis muayenesi, hormon tetkikleri ve ultrasonografiden yardım alınmalıdır.

Azospermi Tedavisi Nasıldır?

Azospermi, erkeklerde sperm yokluğuna yol açan bir durumdur. Ancak, azospermi tanısı konulmuş bir erkek için umutsuzluğa kapılmak yerine, modern tıp yöntemleri ile tedavi edilebilir. Azospermi tedavisi, nedenine bağlı olarak farklılık gösterir. İşte, azospermi tedavisi için kullanılan yaygın yöntemler:

Cerrahi Tedavi

Azospermi nedeni testis hasarı, tıkanıklık veya obstrüksiyon ise, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale ile obstrüksiyon veya tıkanıklıkların giderilmesi, spermlerin dışarı atılmasını kolaylaştırarak, azosperminin tedavisinde başarılı sonuçlar elde edilebilir.

Hormon Tedavisi

Azosperminin nedeni hormonal bozukluklarsa, hormon tedavisi uygulanabilir. Hormon tedavisi, testosteron üretimini artırarak sperm üretimini teşvik edebilir. Ancak, hormon tedavisinin kullanımı, potansiyel yan etkileri nedeniyle dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir.

Mikrocerrahi Tedavi

Mikrocerrahi, sperm üretimini etkileyen bazı testis bozukluklarının tedavisi için kullanılan bir yöntemdir. Mikrocerrahi ile, testislerdeki sperm üretimini sağlayan kanalların tamir edilmesi veya yeniden bağlanması mümkündür.

Tüp Bebek Tedavisi

Azospermi nedeni sperm yokluğu ise, tüp bebek tedavisi kullanılabilir. Tüp bebek tedavisi, kadının yumurtaları ile erkeğin sperm hücreleri bir araya getirilerek, laboratuvar ortamında döllenme sağlanır. Daha sonra döllenmiş yumurta, kadının rahmine yerleştirilerek gebelik şansı elde edilir.

Donör Sperm Kullanımı

Sperm üretimi tamamen durmuş olan veya azospermi tedavisi için uygun olmayan hastalar için, donör spermlerinin kullanımı önerilebilir. Donör spermleri, erkeğin partnerinin yumurtaları ile birleştirilerek, gebelik şansı elde edilir.

Azospermia görülme sıklığı nedir?

Erkeklerin menilerinde çok az sperm olduğu veya hiç sperm olmadığı durum azospermia, genel erkek nüfusunun %2’sini etkiler. Ancak erkek infertilitesinin %10-20‘sini oluşturur.

Azospermi belirtisi var mıdır?

Azospermia’nin bir belirtisi yoktur. Meni büyük olasılıkla normal bir renk ve görünümde olur ve azospermi sadece sperm sayımı ile teşhis edilebilir.

Azospermi düzelir mi?

Son yıllarda geliştirilen kök hücre teknikleri ile sperm hücresi üretimi gerçekleştirilebilmekte ve kısırlık vakalarının çoğu çözümlenebilmektedir.

Azospermi olan birinin çocuğu olur mu?

Azospermi hastalarının menilerinde sperm hücresi bulunmadığı için bebek sahibi olamamaktadırlar. Ancak gerekli tedavinin olunması ve başarılı geçmesi durumunda çocuğunuzun olabileceğini söyleyelim.

Azospermi kısırlık yapar mı?

Bu durum hastada bulunan azosperminin türüne göre değişiklik göstermektedir. Eğer hormonal bir sıkıntı söz konusuysa menide sperm hücresi çıkma olasılığı yüksektir. Ancak genetik faktörler etkiliyse kısırlık söz konusu olabilir.