30 Mayıs Olayı Nedir?
30 Mayıs Olayı, 1925’te Şanghay'da İngiliz polisinin gösteri yapan 13 işçiyi öldürmesinin ardından ülke genelinde düzenlenen grev ve gösteriler olarak bilinir.
30 Mayıs Olayı, o güne kadar Çin'de gerçekleştirilen en büyük yabancı karşıtı gösteri olarak tarihe geçmiştir. Çin Komünist Partisi, 30 Mayıs Olayı’nın yaratmış olduğu antiemperyalist ortamdan faydalanarak üye sayısını birkaç yüzden 20 binin üzerine çıkarmıştır.
30 Mayıs Olayı şu şekilde yaşanmıştır:
1925 yılının başında Şanghay'da Japonlara ait bir çırçır fabrikasında grevci işçilerle hakem kurulu arasında sağlanan anlaşma şirket yöneticilerince reddedilir. 15 Mayıs günü, şirket yönetimi ile görüşme yürüten sekiz işçi temsilcisinden biri Japon görevlinin ateş etmesi sonucu öldürülür. Diğer yedisi de yaralanır.
Yabancıların denetiminde bulunan Şanghay'da Belediye Meclisi, Japon görevliler hakkında soruşturma yürütmemesinin yanı sıra polise karşı gelmeleri sebebiyle pek çok işçiyi tutuklar. Böylece işçi ve öğrencilerin katıldığı çok sayıda gösteri düzenlenmeye başlanır. 30 Mayıs'taki gösteride göstericilerin üstüne ateş açan İngiliz belediye polisi tarafından 13 kişi öldürülür. Çok sayıda kişi de yaralanır.
Olaydan sonra ülkenin pek çok yerinde her sınıftan insan gösteri yapmaya başlar. Özellikle Japonlara ve İngilizlere karşı sürdürülen, hemen hemen yedi ay süren grev ve gösteriler, İngilizlerin, sorumlu polis yetkilerini görevden alması ve ölen işçilerin ailelerine tazminat vermesiyle diner. Ancak olayın etkisi ile ülkenin her tarafında milliyetçi gösteriler düzenlenir.
